به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری علم و فناوری آنا، والیبال نشسته در ایران همواره تداعی کننده قهرمانی است. تیمی که در میادین مختلف بین‌المللی در بدترین حالت نایب قهرمان بوده و همواره بک پای فینال پارالمپیک و مسابقات جهانی و آسیایی است. هادی رضایی که زمانی بازیکن و در سال‌های اخیر سرمربی این تیم همواره موفق بوده با حضور در خبرگزاری آنا در مورد مسائل گوناگون مرتبط با والیبال نشسته صحبت کرد. رشته‌ای که ۲۶ قهرمانی در پارالمپیک و جهانی داشته است.
گزیده ای از صحبت های سرمربی تیم ملی والیبال نشسته را بخوانید:
*بیشترین فشار روی والیبال نشسته انتظار مردم است
*قهرمانی‌های متوالی به خاطر ضعف رقبا خنده‌دار است
*افراط و تفریط عدالت را از ورزش ایران گرفته است
*تنها رشته تیمی قهرمان پارالمپیک پاداش نصفه می‌گیرد
*رشته مظلوم والیبال نشسته باید دیده شود
*پاداش‌ها به موقع پرداخت شود، ۸۰ درصد گلایه‌ها کم می‌شود
*رنک یک جهان را در سال‌های اخیر حفظ کرده‌ایم
*قهرمان المپیک دو درصد یک فوتبالیست درآمد دارد
*عدالت را در رشته ورزشی فوتبال نمی‌بینم
*فوتبال نباید هزار برابر دیگر رشته‌ها هزینه کند
*فوتبالیست نباید صد برابر یک قهرمان درآمد داشته باشد
آنا: در مورد سختی‌ها و مشکلات والیبال نشسته و اینکه چطور می‌توان این قهرمانی را همیشه حفظ کرد، بگویید.
هرچقدر رشته مظلوم والیبال نشسته دیده شود، رسانه‌ها می‌توانند کمک کنند. تیم والیبال نشسته قهرمانی‌های زیادی دارد. البته والیبال نشسته مربوط به دوره بعد از انقلاب است و در دوره قبل از انقلاب رشته‌های معلولین نداشتیم. رشته معلولین زیرمجموعه فدراسیون پزشکی ورزشی در قبل از انقلاب بود و از سال ۵۹ فدراسیون معلولین شکل گرفت که بعد از شروع جنگ تحمیلی، فدراسیون جانبازان و معلولین شکل گرفت و سال گذشته به جانبازان و توان یابان تبدیل شد. والیبال نشسته از سال ۱۳۵۹ الی ۱۳۶۰ با سه تیم شروع به کار کرد و بعد گسترش پیدا کرد. اولین قهرمانی جهان را در سال ۱۳۶۴ یا ۱۹۸۵ میلادی در کشور نروژ به دست آورد که ایران برای اولین بار در آنجا شرکت کرده که خاطرات جالبی است. زمانی که برای اولین بار شرکت می‌کند اطلاعاتی در دست نبوده (فکس، دنیای مجازی، ایمیل و.) و تنها با تلکس یک سری قواعد و مقررات را منتقل می‌کردند.
آنا: خودتان هم در اولین تیم قهرمان والیبال نشسته بازی می‌کردید و چه عناوینی توسط این تیم کسب شده است؟
من بازیکن این تیم بودم، با همان قواعد و مقررات رفتیم. به علت بمباران در تهران یک روز دیرتر به مسابقات رسیدیم. بنا به مشکلاتی که به وجود آمد، سه بازی در یک روز انجام شد و با باخت شروع شد و اولین باخت به سوئد بود، اما در ادامه برنده و در مسابقات قهرمان جهان شدیم. این شگفتی را در ابتدا آغاز کرد که هیچ کدام از مسئولین و بچه‌ها باور نداشتند. اولین قهرمانی جهان را به دست آورد و اولین قهرمانی پاراالمپیک را در هم در سال ۱۹۸۸ سئول که قبل از آن پارالمپیک‌ها به صورت منسجم نبود و از سال ۱۹۸۸ سئول قهرمانی‌ها یا پاراالمپیک‌ها بعد از المپیک‌ها برگزار شده است. (پاراالمپیک نوین) پشت سر المپیک‌ها برگزار شده است. در ۹ پارالمپیک شرکت کرده که ۷ مقام قهرمانی پاراالمپیک و ۲ مقام نایب قهرمانی دارد. ۱۱ بار در مسابقات جهانی شرکت کرد. چون اوایل هر سال و بعد هر چهار سال قهرمان جهان شد. قهرمانان جوانان جهان در سه دوره شد و قهرمان باشگاه‌های جهان در ۵ دوره شده است. افتخار داشتم که به هر نوعی (بازیکن، مربی، سرپرست و ..) حضور داشتم تا الان رنک یک جهان را در چند سال گذشته حفظ کرده و همیشه قهرمان جهان بوده است. در دو نوبت به دلیل دوران انتقالی که در ورزش وجود دارد، مقام دوم را کسب کرده است، اما باز هم قهرمان جهان شد.
آنا: در خصوص دلایل موفقیت تیم والیبال نشسته چیزی نگفتید؟
ثبات مدیریت، شاید مقداری اندیشه‌ای که پشتوانه سازی شده البته الان خلأ ایجاد شده است و مطمئنا بعد از پارالمپیک پاریس خلأ داریم و آن خلأ دلایل مختلفی خواهد داشت. به دلیل اینکه نتوانستیم روتین مسائل بودجه‌ای، کمبود بودجه و … حل کنیم که از این باب احساس خلأ می‌کنیم که ان شاءالله این خلا را در مسائل دیگر پر کنیم. تاریخچه والیبال نشسته ایران پربار است. بیشترین فشار روی والیبال نشسته، انتظاری است که از این تیم است و انتظار قهرمانی از این تیم، همیشه هست. رشته‌های دیگر سهمیه المپیک یا پارالمپیک می‌گیرند، جشن می‌گیرند، اما اگر والیبال نشسته دوم شود، یعنی شکست خورده و ما را محاکمه می‌کنند که چرا دوم شده است. البته انتظار به حقی است. شاید به دلیل تاریخچه و یا کار‌هایی که بچه‌ها انجام دادند و مدال‌های مختلف آوردند، انتظاری که بین مردم، مسئولین و رسانه‌ها اتفاق افتاده که به حق است، اما فشار مضاعفی را روی کادر فنی و ورزشکاران دارد که می‌گویند مدال طلا را کنار بگذاریم و اینها را انجام بدهیم؟
آنا: چه موضوعی بیش از همه فشار غیرمنطقی و غیر مضاعف بر روی تیم ملی می‌آورد؟
به غیر از فشار مضاعف، در یکی از رسانه‌ها دیدم که نوشته بود قهرمانی‌های متوالی والیبال نشسته به علت ضعیف بودن تیم‌های دیگر است. این خنده دار است و قدرت تیم والیبال نشسته است که می‌تواند تاکتیک‌های تیمی نوین را به نمایش گذارد که الگوی جهان است و بقیه پشت سر ما هستند. این کشتی جلو می‌رود و ان شاءالله امیدوارم همیشه استوار باشد. این تنها رشته تیمی ما است که مقام قهرمانی جهان و پاراالمپیک را دارد و ما قهرمانی در رشته‌های تیمی جوانان را داشتیم، اما در حد بزرگسالان در قبل و بعد از انقلاب را نداشتیم. امیدوارم تیم‌هایی که قهرمان جهان می‌شوند، بیشتر شود تا جایزه را نصف ندهند. این بدعتی است که جوایز نصف می‌شود. یک رشته زیبا برای بچه‌های معلول و جانباز که در جبهه جنگیده‌اند، است. در اینجا مبارزه زیبا و تاکتیک‌های زیبا انجام می‌دهند. در هر مرحله بازی، لذت این رشته ورزشی را به تماشاگر تلویزیونی و حضوری می‌دهند و این رشته را به خاطر شکل و زیبایی تاکتیکی مختلف سرپا نگه می‌دارند.
آنا: رقبا گفتند شما ضعیف هستید؟ مگر می‌شود رقبا دست روی دست بگذارند تا ایران قهرمان شود؟
این حرف عجیب را در یک رسانه دیدم. کار خودمان را انجام می‌دهیم، اما ما را به عنوان الگوی ورزشی تیمی در سطح جهان معرفی می‌کنند. بسکتبال آمریکا، فوتبال برزیل و والیبال نشسته ایران را به عنوان سه تیم برتر می‌شناسند، اما در کشور خودمان جرقه‌هایی به وجود می‌آید که این چنین می‌گویند. این روی ندانستن است نه روی شیطنت. کار خودمان را انجام می‌دهیم و با افتخار می‌گوییم فرزند ایران هستیم و پرچم جمهوری اسلامی و سرود کشورمان را می‌نوازیم.
آنا: از اقدامات رقبا با خبر هستید؟ اینکه چطور آماده‌سازی می‌کنند، آنها رصد می‌کنید؟
صد در صد؛ نمونه‌ها با یک سرچ ساده در اینترنت مشخص می‌شود. زمانی که تیم قزاقستان سرمایه گذاری آنچنانی می‌کند، در سال گذشته یک بار هزینه ما را داده که به آنجا برویم. یک بار خودش هزینه کرده و به ایران آمده است. بالاتر از هزینه‌ای که یک تیم نیاز دارد، پرداخت کرده تا بتواند با ما بازی کند. قزاقستان برای پاراالمپیک انتخاب شده است و ۸ تیم می‌توانند در پاراالمپیک انتخاب شوند. قزاقستان چندی قبل در آمریکا دو بازی تدارکاتی داشته است. برای یک بازی تدارکاتی مشکلات مالی داریم و یا می‌گویند تیم ما آنقدر قوی است که نیازی ندارد. در صورتی که نیاز دارد. چین سرمایه گذاری می‌کند، اما هنوز به پارالمپیک نرفته است. میزبانی گرفته و در آسیا شرکت کرده است. برزیل برای کشور ایران دعوتنامه فرستاده که هزینه‌ها را بدهد تا ما بازی کنیم. بوسنی همینطور. مصر مسابقات باشگاهی قهرمانان جهان را برگزار کرده و مسابقات باشگاه‌های قاره آفریقا را برگزار کرده است. آلمان به آمریکا رفته و تیم اوکراین را دعوت کرده. به مصر آمده تا سهمیه بگیرد. بعد از بازی‌های توکیو، یک سفر به قهرمانی جهان رفتیم و توانستیم کسب سهمیه کنیم به عنوان تیمی که دو سال قبل از پاریس قهرمانی کسب کرده است. یک سهمیه از قهرمانی جهان می‌دهند. بعد در قزاقستان قهرمانی آسیا را داشتیم و بعد از آن یک مسابقات هانگژو رفتیم. در مسابقات آسیایی و هانگژو با ۵۰ درصد قدرت رفتیم و تیم اصلی را نبردیم. این تیم قدرتی دارد، اما این قدرت دلیل بر این نیست که نتواند و نباید با حریفان مبارزه کند و دیدار تدارکاتی داشته باشد. حریفان ما هزینه می‌کنند تا دندان مسلح هستند، اما کشور ایران به علت غنای والیبال نشسته و تاکتیک مناسب داشتن و وجود بازیکنان ستاره که می‌توانند برای جهان الگو باشند، توانستیم تا الان قهرمان باشیم، اما مطمئنا در آینده آسیب می‌زند. اگر می‌خواهیم والیبال نشسته قهرمان باشد و انتظار مردم را داشته باشیم، باید در این رشته سرمایه گذاری اتفاق بیفتد.
آنا: والیبال نشسته انگیزه‌ای به بخشی از جامعه می‌دهد تا خودشان با دیگر اقشار جامعه، دست کم نگیرند و بتوانند توان خودشان را در هر سطحی نشان دهند. در حقیقت یک پدیده اجتماعی است. در این زمینه بگویید.
بسیاری از کارشناسان در کشورما می‌گویند که ما کار تیمی بلد نیستیم. اما در والیبال نشسته ثابت کردیم که کار تیمی بلد هستیم و این را می‌توانیم برای رشته‌های دیگر و کار‌های دیگر الگو قرار دهیم. والیبال نشسته هم تیم است، هم کادر فنی، تدارکات، مسئولین، پاراالمپیک و فدراسیون و رسانه‌های آن دست به دست هم می‌دهند تا یک تیم قهرمان شود. من قهرمانی را مدیون رسانه هستم. در سال ۱۹۸۸ در اولین پاراالمپیکی که شرکت کردیم، فقط یک دقیقه فیلم داریم که همه دلسوزی می‌کردند، اما الان در توکیو ۳۰ نفر از رسانه‌ها می‌آیند. تمام رسانه‌های جهان، مسابقه را پخش می‌کنند. قدرت والیبال نشسته حتما دیده شدن توسط رسانه‌ها است. قبلا این خبر‌ها نبود، اما این باعث می‌شود تحلیل شود و شناخت بیشتر شود. یک پیروزی و پرچم بالا رفتن، بوسیدن پرچم، سرود و … انگیزه‌ای برای بقیه می‌شود و افتخاری که ما دوست داریم و قهرمانی را دوست داریم (در تمام دنیا همین است) سرمایه گذاری می‌شود که مدال کسب شود. ما حفظ می‌کنیم و گرفتن مدال راحت است وحفظ آن مشکل است. ما توانستیم ثابت کنیم که این مدال را بیش از ۳۰ سال است که حفظ کردیم.
آنا: بحث رسیدگی به ورزشکاران مطرح است. ورزشکاران رشته والیبال نشسته نیاز‌های خاص دارند و یک سری حمایت‌ها باید از آنها بشود که بتوانند قهرمانی را برای همیشه داشته باشند. زمانی که انگیزه و اشتیاق و توانایی وجود دارد، در مقابل باید حمایت‌هایی باشد. در این زمینه چه اختلاف‌هایی با دیگر رشته‌های ورزشی می‌بینید؟
هزینه‌ای که در اختیار فدراسیون و پاراالمپیک قرار می‌گیرد باید در بین رشته‌های ورزشی تقسیم شود. این سوال را از دو منظر می‌بینم. باید بودجه بیشتری را برای این افتخارات در اختیار پاراالمپیک و فدراسیون قرار دهیم تا بتوانند هزینه این رشته ورزشی و رشته‌های ورزشی دیگر را انجام دهند. این می‌تواند کمک کننده باشد تا زمانی که پاراالمپیک تحت فشار باشد. اگر بودجه پاراالمپیک و المپیک را نگاه کنید، بین یک پنجم المپیک است، اما افتخاری که بین المپیک و پاراالمپیک است، تعداد مدال‌های پیش بینی شده المپیک ۳ الی ۴ مدال است، اما پاراالمپیک سه برابر است. یعنی یک بودجه یک پنجمی مسئولین سیاسی و مسئولین دولت در اختیار ورزش جانبازان و نابینایان قرار می‌دهند، اما سه الی چهار برابر افزایش مدال دارند. اینها تناسب ندارد و عدالت نیست. نمی‌توانیم به پاراالمپیک و فدراسیون مربوطه خرده بگیریم. این یک منظر است و منظر دیگر هزینه نهاد‌های دولتی و غیردولتی است. سازمان‌های مختلف، هزینه‌های مختلفی را وارد ورزش می‌کنند که در آن هم عدالت نیست. عدالت وجود ندارد. طبق آمار سازمان جهانی ۱۵ درصد از بچه‌های هر کشوری، توان یاب (نابینا و یا کم بینا) هستند و اینها افتخار می‌آورند. ما به اندازه ۵ درصد عدالت ورزشی را برای رشته‌هایی که برای کشور افتخار می‌آورند، رعایت نمی‌کنیم. (سایپا، پیکان و سازمان‌های مختلف میلیارد‌ها هزینه می‌کنند) این بحث حمایت و اسپانسری باید وجود داشته باشد. چرا شهر تهران با ۱۵ میلیون جمعیت یک باشگاه والیبال نشسته در سطح کشور ندارد. ذوب آهن اصفهان، مس کرمان و چالوس باشگاه والیبال نشسته دارند، اما تهران بزرگ. چقدر سرمایه گذاری در این جریان اتفاق می‌افتد؟ جالب است که مدیران این سازمان ها، ایثارگر هستند. این بحث توزیع (رهبر انقلاب عدالت اجتماعی در ورزش را مطرح کردند) یا عدالت اجتماعی و عدالت در ورزش در تقسیم سرمایه گذاری هم کمتر است.
آنا: به پاداش‌هایی که کمتر یا نصف می‌شود، اشاره کردید. پاداش‌هایی که دریافت می‌کنید به چه میزانی است و رضایت بخش است و زمان پرداخت آن چقدر طول می‌کشد؟
از قدیم مثالی داشتیم که دستمزد کارگر را همان جا تا عرق به تن دارد، پرداخت کنید. لطفاً حداقل‌ها که قرار است به یک ورزشکار تعلق بگیرد زمانی که یک قهرمان مدالی را کسب می‌کند و بعد از دو سال پاداش تعلق می‌گیرد با توجه به تورم، چیز دیگری را حساب کرده و چیز دیگری را به دست می‌آورد. چه ایرادی دارد که کمتر بدهیم، اما به موقع بدهیم. در مورد رشته والیبال رشته قانونی را کارشناسان وضع کردند که متأسفانه فقط شامل رشته والیبال نشسته می‌شود. ما به رشته تیمی در مسابقات ۵۰ درصد انفرادی می‌دهیم. این ۵۰ درصد تنها در المپیک شامل رشته ما می‌شود و هیچ رشته دیگر در پاراالمپیک و المپیک که مدال طلا نگرفته است. این فقط شامل رشته ما می‌شود. بگویید به والیبال نشسته این مقدار می‌دهید. البته در هیئت اجرایی آقای کیومرث هاشمی نکته جالبی گفت. گفت امسال وزارت سعی می‌کند برای رشته تیمی جایزه ویژه‌ای به غیر از ۵۰ درصد تعلق بگیرد تا این باعث شود تعادل برقرار شود. امیدوارم روی حرف خود باشد و بدعت خوبی است که پاداشی اضافه بر ۵۰ درصد تعلق بگیرد. چون بچه‌ها ۴ سال در پاراالمپیک زحمت می‌کشند. رشته‌های دیگر برای کسب سهمیه ۳ الی ۴ سفر می‌روند. زمانی که کسب سهمیه می‌کنند، مشخص نیست که مدال بگیرند یا نه. اما در رشته والیبال نشسته در قهرمانی جهان کسب سهمیه کردیم. در قهرمانی جهان، قهرمان جهان شدیم و کسب سهمیه را آوردیم. هزینه‌های ۳ الی ۴ سفر را به ما بدهند تا ما آمادگی بیشتری داشته باشیم.
آنا: در رده باشگاهی و ملی، سرمربی هستید. در رده باشگاهی پاداش‌ها و جوایز مربوط به باشگاه می‌شود، اما در رده ملی گلایه بچه‌های تیم ملی نسبت به پاداش‌ها و رسیدگی‌ها و مشکلاتی که وجود دارد، چیست؟
گلایه همیشه هست. اگر این پاداش‌ها به موقع پرداخت شود، ۸۰ درصد گلایه‌ها کم می‌شود. بچه‌های خوب و کم توقعی داریم. متأسفانه امسال در یک باشگاه شرکت کردیم، اما بچه‌ها قرارداد نداشتند. این تیم پاداشی به بچه‌ها نداده است. پاداش بهترین بچه‌های ما در باشگاه‌ها ۱۵۰ الی ۲۰۰ تومان برای یک سال است. این مبلغ نسبت به قرارداد‌های دیگر چیزی نیست، اما باز هم باید تشکر کنیم از کسانی که در این رشته سرمایه گذاری می‌کنند و خواهش می‌کنیم از باشگاه‌های دیگر که از این رشته پرافتخار و پرمدال (تمام ورزش جانبازان و توان یابان) حمایت کنند. اینها فرزندان این مملکت هستند و می‌توانند افتخارات زیادی را کسب کنند. حتی اگر کسی در جای جای این دنیا می‌تواند اسپانسر یک فرد در دو میدانی یا وزنه برداری توان یابان و یک فرد در تیر و کمان باشد. مگر چه تعداد قهرمان جانباز و توان یاب داریم؟ در این کشور ۵۰ شرکت نداریم؟ مثلا همراه اول و ایرانسل که هزینه می‌کنند می توانند ۱۰ ورزشکار را تحت پوشش قرار دهند. بانک هزینه‌های ایستاده‌ها را می‌دهد یک بانک هم روی والیبال نشسته سرمایه گذاری کند. مطمئناً هم سرمایه گذاری کرده و تبلیغات است و دوم اینکه مسئولیت اجتماعی اش را انجام داده است.
آنا: پاداش‌هایی که برای تیم ملی فوتبال در نظر گرفته شد سر و صدا به پا کرد. در حالی که این تیم بعد از انقلاب نتوانسته قهرمان جام ملت‌های آسیا شود. در این زمینه چه نظری دارید؟
برخلاف بعضی نظر متفاوتی دارم. به نظر بنده فوتبال جداست و فوتبال یک صنعت است و پایگاه اجتماعی و تماشاگر دارد. اینها مورد قبول است، اما افراط و تفریط را قبول ندارم. من اصلاً قبول ندارم که یک ورزشکار فوتبال درآمد ۵۰ میلیاردی در سال داشته باشد و یک قهرمان المپیکی دو درصد آن درآمد داشته باشد. فوتبالیست باید ۵ برابر نه ۱۰ برابر درآمد داشته باشد نه صد برابر. این طور نیست که فوتبالیست ما می‌گوید فوتبال را با دیگر ورزش‌های قباس نکنید، ما قیاس نمی‌کنیم. تفاوت پایگاه اجتماعی و صنعت در فوتبال مطرح است. در تمام دنیا فوتبال را نگاه دیگر دارند اما از خود فوتبال در می‌آورند. هزینه‌هایی را ایجاد کردند که افراط و تفریط است و نتیجه نمی‌گیرد. فوتبال را دوست دارم و فوتبال می‌بینم اما عدالت را در این رشته نمی‌بینم. نباید هزار برابر دیگر رشته‌ها بودجه داشته باشد. این افراط و تفریط ایراد است.
آنا: سرمربی تیم ملی والیبال نشسته هستید. در سطح جامعه مردم چقدر شما را می‌شناسند؟
خیلی کم می‌شناسند ولی آنهایی که می‌شناسند آن قدر لطف دارند که شرمنده‌شان می‌شوم. به همان اندازه که در جامعه والیبال نشسته مورد توجه قرار می‌گیرد من را می‌شناسند. برخی به من گفته‌اند چهره آشنایی دارید و بعد که خودم را معرفی کردم آن قدر از والیبال نشسته تعریف کردند که شرمنده شدم. من هر چه دارم از والیبال نشسته دارم. فوتبالیستی که می‌آید و مدعی خیلی مسائل می‌شود اگر شناختی روی اوست از رشته ورزشی‌اش دارد. خودش که چیزی ندارد، اگر فوتبال او را کنار بگذاریم در بحث سواد و فرهنگ باید ارزیابی شود ولی مهارتی که در فوتبال دارد مطرحش کرده، منکر مهارت او نیستم. کسانی که باید من را بشناسند می‌شناسند. وظیفه ما قهرمانی در پارالمپیک، مسابقات جهانی و آسیایی است تا خنده را به لب مردم بیاوریم. همین برای ما کافی است.
آنا: حاصل زندگی مشترک‌تان چند فرزند است و توصیه‌ای برای ورود به ورزش والیبال داشته‌اید؟
دو فرزند دارم، یک پسر و یک دختر، پسرم به والیبال علاقه‌مند است و بازی می‌کند. هر دو درس‌شان را می خوانند.
آنا: خانواده گلایه نمی‌کنند زمان کمی را در کنارشان هستید و بیشتر با تیم ملی والیبال نشسته‌اید؟
از شرایط من آگاه هستند و اینکه بالاجبار زمان کمی با آنها هستم. سعی می‌کنم در حداقل زمانی که در کنارشان هستم نبودن‌هایم را جبران کنم.