آیا جنین دو ماهه ضربان قلب دارد؟

قلب جنین در چند هفتگی تشکیل میشود؟

سوالی که بسیاری از بانوان می پرسند این است که آیا جنین دو ماهه دارای قلب است؟ قلب جنین کی تشکیل میشود و اگر مشکلی مادرزادی در قلب جنین وجود داشته باشد چگونه می توان از طریق اکوی قلب جنین به آن پی برد. در این مقاله به این سوال پاسخ داده شده است.

چه زمانی ضربان قلب جنین شما شروع می شود؟

ضربان قلب جنین در اوایل چهار هفتگی پس از لقاح یا شش هفتگی پس از اولین روز آخرین قاعدگی شروع می شود. در این زمان حرکات ظریف و سریع لوله قلب در حال رشد جنین را می توان در سونوگرافی مشاهده کرد. وقتی متوجه می‌شوید که باردار هستید، دیدن ضربان قلب کودکتان امکان پذیر است که این میتواند یکی از اولین نقاط هیجان انگیر زندگی شما باشد.

قلب در حال رشد فرزندتان به سرعت کار می کند؛ زیرا این ضربان برای رساندن خون اکسیژن دار و مواد مغذی به سایر اندام های در حال رشد مورد نیاز است. با این حال، هنگامی که در هفته ششم بارداری هستید؛ قلب به طور کامل تکامل پیدا نکرده است. به همین دلیل، کالج زنان و زایمان آمریکایی (ACOG) حرکت موجی سلول ها در لوله قلب اولیه جنینی را به جای ضربان قلب به عنوان “فعالیت قلبی” تعریف می کند.

اگر سونوگرافی سه ماهه اول بارداری انجام دهید (شاید به این دلیل که قبلاً یک عارضه بارداری داشته اید)، ممکن است فعالیت قلبی را در همین اوایل بارداری ببینید. این سونوگرافی همچنین می تواند برای غربالگری مشکلات قلبی استفاده شود، که در صورت وجود سابقه خانوادگی مشکلات مادرزادی قلبی ممکن است مهم باشد.

اگر در اولین سونوگرافی، سونوگرافیست شما نتواند نبض قلب جنین را ببیند، ممکن است این زمان برای دیدن حرکت قلب خیلی زود باشد (که این معمول است!). همچنین اگر هیچ حرکت قلب وجود نداشته باشد. ممکن است “سقط جنین از دست رفته” یا تخمک سوخته شده باشد. این بدان معنی است که تخمک بارور شده در حال رشد نیست. متخصص زنان و زایمان شما در مورد معنای سونوگرافی فردی و اقدامات بعدی شما با شما صحبت خواهد کرد.

لزوم مراجعه به فوق تخصص قلب کودکان جهت اکوی قلب جنین

در ادامه توضیحات مختصری در ارتباط با لزوم انجام اکوی قلب جنین داده شده است.

تاریخچه اکوی قلب جنین

تشخیص بیماری قلبی در رحم در طول حدود پنجاه و هشت سال گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. سال ۱۹۶۵ زمانی است که اولین گزارش درخصوص تشخیص ضربان قلب جنینی توسط سونوگرافی داده شده. با پیشرفت تکنولوژی و دانش بشری در این رشته، امروزه مشاهده ساختمان و عملکرد قلب جنین امکان پذیر شده. همچنین انواع آریتمی ها (ضربانهای غیر طبیعی) و مشکلات ساختمانی در قلب جنین نیز قابل تشخیص شده است.

شیوع بیماریهای قلبی مادرزادی

جالب است بدانید شایعترین بیماری مادرزادی که یک نوزاد با آن متولد می شود مربوط به مشکلات قلب نوزاد است. شیوع کلی بیماری مادرزادی قلبی نزدیک به پنجاه مورد در هر هزار تولد زنده است. بیماریهای مادرزادی قلب شش برابر بیشتر از ناهنجاری های کروموزومی و چهار برابر بیشتر از نقص لوله عصبی شیوع دارند.

ایجاد نقایص قلبی مادرزادی به طور تقریبی اثر متقابل ژن ها، محیط و شانس است. ۷۰ تا ۸۵ درصد موارد بیماری مادرزادی قلبی دلایل چند عاملی دارند. با این حال، نیمی از موارد بیماریهای مادرزادی قلبی جزئی هستند و به راحتی با جراحی اصلاح می شوند. بقیه این گروه بیماریها بیش از نیمی از مرگ و میرهای ناشی از ناهنجاری های مادرزادی در دوران کودکی را تشکیل می دهند.

پیشرفت‌های بوجود آمده در تشخیص به موقع و درمان بیماریهای قلبی مادرزادی منجر به تغییر در شیوع سنی بیماری در جوامع انسانی شده است، به طوری که تعداد بزرگسالان که با بیماریهای قلبی مادرزادی زندگی می کنند از تعداد کودکانی که با بیماریهای قلبی مادرزادی زندگی می کنند بیشتر شده است. علت آن تشخیص و درمان بموقع این نوع بیماری هاست. حتی بعضی از بیماریهای قلبی را می توان قبل از تولد و در دوران جنینی درمان کرد.

سرنوشت یک مشکل قلبی مادرزادی

اینکه بعد از تشخیص بیماریهای قلبی جنین چه سرنوشتی برای جنین بوجود می آید بسیار مورد توجه والدین با این مشکلات است. در بررسی یک اکوی قلب جنین سه نتیجه ممکن است حاصل شود.

• اول اینکه جنین سالم است. برای خانواده ای که احتمال مشکل قلبی جنین وجود داشته خیلی خبر خوبی است و نگرانیشان برطرف میشود
• حالت دوم مشکلات قابل درمان قلب جنین است که با تشخیص به موقع و درمان مناسب در زمان مناسب انجام می شود و سلامتی فرزند این خانواده تامین می شود
• حالت آخر اینکه در موارد مشکلات پیچیده قلبی در جنین گاهی هیچ درمانی وجود ندارد و با مشاوره با خانواده مشکلات و عوارض ادامه بارداری توضیح داده می شود. و تصمیم نهایی را خانواده با دانش کامل می گیرد

اهمیت تشخیص قبل از تولد

تشخیص قبل از تولد ضایعات قلبی در جنین از این نظر بسیار مهم است که می توان قبل از تولد نوزاد برای درمان های بعد از تولد برنامه ریزی مناسبی کرد و نتایج بالقوه بهتری برای نوزادان تازه متولد شده با مشکل قلبی بدست آورد. با مشاوره با والدین می توان مشکلات قلبی فرزندشان را توضیح داد، خطرات احتمالی برای جنین را بیان کرد و همچنین راهکارهای درمانی ممکن را بررسی کرد و با تصمیم والدین بهترین اقدام را انجام داد.

چگونه قلب و سیستم گردش خون کودک شما رشد می کند؟

رشد قلب جنینی در اوایل بارداری شروع می شود و شکل ریتم ضربان قلب کودک شما حتی پس از تولد حتی زمانی که از رحم مادر به دنیای خارج سازگار می شود، تغییر می کند.

رشد سه ماهه اول

در چهار هفتگی جنینی، یک خوشه مشخص از سلول ها در داخل جنین شما تشکیل شده است که به زودی به قلب و سیستم گردش خون (خون) کودک شما تبدیل می شود. در هفته پنجم، ساختارهای اولیه ای که به قلب کودک شما تبدیل می شوند، به طور خود به خود شروع به تپش می کنند. در این مراحل اولیه، قلب شبیه لوله‌ای است که می‌پیچد و تقسیم می‌شود تا در نهایت قلب و دریچه‌هایی (که باز و بسته می‌شوند تا خون را از قلب به بدن هدایت کنند) تشکیل می‌دهند. رگ های خونی پیش ساز نیز در طول چند هفته اول در جنین شروع به تشکیل می کنند.

رشد سه ماهه دوم بارداری

در هفده هفتگی بارداری، مغز جنین شروع به تنظیم ضربان قلب می کند تا برای زندگی در دنیای بیرون آماده شود. (تا این مرحله، فعالیت الکتریکی قلب خود به خود رخ می داده). مویرگ ها نیز در طول سه ماهه دوم با سرعت تشکیل می شوند. این رگ‌های خونی کوچک، خون اکسیژن‌دار را به بافت‌های بدن کودک می‌رسانند و سپس خون بدون اکسیژن را به سیستم گردش خون بازمی‌گردانند.

بین هفته های هفده تا بیست، حفره های قلب به اندازه ای رشد کرده اند که در سونوگرافی واضح تر ظاهر می شوند. در طول اکوی قلب جنین در سه ماهه دوم، پزشک ساختار قلب کودک شما را بررسی می کند و هرگونه نقص مادرزادی قلب را بررسی می کند. اگر پزشک شما نیاز به گوش دادن و مشاهده بهتر قلب کودک شما داشته باشد. ممکن است اکوکاردیوگرام جنین را بین هفته های هجده تا بیست و چهار بارداری توصیه کند. اگر سابقه خانوادگی نقایص مادرزادی قلب دارید، یا اگر دیابت، بیماری فنیل کتونوری یا بیماری خودایمنی دارید، باید اکو قلب جنین درخواست شود.

رشد سه ماهه سوم

سیستم گردش خون نوزاد در سه ماهه آخر بارداری به آرامی و پیوسته به رشد خود ادامه می دهد؛ به طوری که تا هفته ی سی و هفت، برای کار در خارج از رحم آماده می شود.

قلب جنین پسر در چند هفتگی تشکیل میشود؟

قبل از حدود هفته هشتم بارداری، پزشک ممکن است بارداری را تایید کند. بافت قلب در حدود ۵ تا ۶ هفته بارداری شروع به تپش می کند. اگرچه قلب هنوز رشد نکرده است، تپش ها به عنوان ضربان قلب در سونوگرافی ثبت می شود. همچنین، ممکن است در این مرحله بتوان اولین علامت قابل مشاهده جنین را که به عنوان قطب جنین شناخته می شود، مشاهده کرد. قلب جنین در هفته دهم بارداری کاملاً رشد می کند. حقیقت این است که قلب کودک شما احتمالاً در هفته ششم بارداری شروع به تپیدن می کند.

شما حتی می توانید این سوسو زدن نور را در سونوگرافی مشاهده و اندازه گیری کنید. ضربان در دقیقه (bpm) با سرعت آهسته 90 تا 110 ضربان در دقیقه شروع می شود و روزانه افزایش می یابد. افزایش آنها ادامه می یابد تا زمانی که در حدود هفته ۹ به اوج خود برسد، بین ۱۴۰ تا ۱۷۰ ضربان در دقیقه. این مقدار برای پسران و دختران به طور یکسان می باشد و تفاوتی در آن ها دیده نمی شود. این یک باور اشتباه است که فکر می کنند ممکن است ضربان قلب جنین پسر و دختر با هم متفاوت باشند.

چگونه ضربان قلب در طول بارداری تغییر می کند؟

در طول بارداری، قلب کودک شما به رشد خود ادامه خواهد داد. ضربان قلب جنین در هفته های اول بارداری با تعداد  ۹۰ تا ۱۱۰ ضربان در دقیقه شروع می شود. در حدود هفته های نه تا ده بارداری، این تعداد تا ۱۴۰ تا ۱۷۰ ضربه در دقیقه افزایش می یابد و به اوج خود می رسد. پس از آن، ضربان طبیعی قلب جنین بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ ضربان در دقیقه در سه ماهه دوم و سوم در نظر گرفته می شود. به خاطر داشته باشید، ضربان قلب کودک شما می تواند در طول بارداری و در هر ویزیت قبل از تولد متفاوت باشد.

اگر ضربان قلب کودک شما خیلی کند، خیلی سریع یا نامنظم باشد. ممکن است پزشک شما نگران شود. اگر چنین است، احتمال نادری وجود دارد که کودک شما به بیماری قلبی مبتلا شود. به همین دلیل است که پزشک زنان شما در هر ویزیت ضربان قلب کودک شما را کنترل می کند. اگر پزشک شما هر گونه نگرانی در مورد رشد قلب کودک شما داشته باشد. ممکن است برای بررسی بیشتر قلب جنین اکوکاردیوگرام جنین را تعیین کند.

مادران برای سلامت قلب فرزندانشان چه باید بکنند؟

بارداری دوران بسیار حساسی است. کودک دائما در حال رشد است و تغییرات زیادی در رحم رخ می دهد. محیط خارجی می تواند بر رشد سلول های نوزاد تأثیر بگذارد. برای کمک به سلامت قلب کودک و کمک به رشد طبیعی، زنان باردار باید توجه داشته باشند:

۱- اسید فولیک مصرف کنید و غذاهای حاوی اسید فولیک را قبل و در دوران بارداری انتخاب کنید. این مواد می توانند از بیماری قلبی مادرزادی در نوزاد جلوگیری کند.

۲- از مصرف مواد محرک مانند تنباکو، الکل،… در دوران بارداری پرهیز کنند.

۳- اگر مادر دیابت نوع دو یا دیابت بارداری دارد. قند خون را خوب کنترل کنند.

۴- از داروهایی که برای زنان باردار توصیه نمی شود مانند داروی آکنه آکوتان، … پرهیز کنند.

۵- در دوران بارداری، مادران باید به ضربان قلب جنین، سونوگرافی های منظم و همچنین اکوی قلب جنین برای بررسی وضعیت قلبی عروقی و همچنین رشد کودک توجه کنند تا نقایص مادرزادی را زود تشخیص داده و با روش های مناسب درمان بموقع درمان کنند.