۵۰ درصد زنان و ۲۵ درصد مردان بالای ۵۰ سال به پوکی استخوان مبتلا هستند

فوق تخصص غدد در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا؛

پوپک اسدی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: شایع‌ترین اختلال متابولیسم استخوان و مواد معدنی «پوکی استخوان» است. متأسفانه، در ایران شیوع پوکی استخوان بالاست و از هر ۲ زن یک زن بالای ۵۰ سال و از هر ۴ مرد یک مرد بالای ۵۰ سال به پوکی استخوان مبتلا هستند.

اسدی درباره علائم و نشانه‌های ابتلا به پوکی استخوان گفت: ویژگی بارز پوکی استخوان کاهش استحکام استخوان و معدنی شدن آن و افزایش در معرض شکستگی قرار گرفتن است. پوکی استخوان ازنظر بالینی علامتی ندارد، مگر دچار شکستگی شود و تا زمانی که شکستگی رخ ندهد اغلب بی علامت خواهد بود. شکستگی‌های لگن براثر سقوط اتفاق خواهد افتاد‌. شکستگی می‌تواند با درد و دفورمیتی (بدشکلی) همراه باشد.

این فوق تخصص غدد با اشاره به مصرف غذاهای مضر در تشدید ابتلا به پوکی استخوان، ادامه داد: غذاهای مضر برای ابتلا به پوکی استخوان شامل مصرف نامناسب کافئین، نوشابه‌های گازدار، نمک زیاد، شکر بیش‌ازحد، فست فود، چیپس و مصرف بیش‌ازحد گوشت است.

عوامل تأثیرگذار بر ابتلا به پوکی استخوان

اسدی درباره عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان گفت: علت یا عوامل خطر پوکی استخوان شامل عوامل ارثی_ ژنتیکی و عوامل محیطی_ اکتسابی است. از عوامل ژنتیکی می‌توان بیماری‌های خونی نظیر تالاسمی، آنمی داسی شکل، کاهش فعالیت غدد جنسی (هایپو گنادیسم) و اختلالات غدد درون‌ریز شامل بیماری‌های تیروئید، پاراتیروئید، افزایش کورتیزول، بیماری غده فوق کلیه، دیابت (نوع یک و دو و دیابت بی‌مزه) و … اشاره کرد.

وی افزود: سایر علل شامل بیماری‌های گوارشی که با کاهش جذب کلسیم و ویتامین D همراه بوده و همچنین کاهش وزن، بیماری‌های خود ایمنی، عفونت‌ها، داروها در رأس آن گلوکوکورتیکوئیدها (کورتن)، داروهای ضد تشنج، مصرف بیش‌ازحد داروهای تیروئید و برخی از داروهای هورمونی هستند.

اسدی اظهار کرد: تشخیص پوکی استخوان از طریق BMD، دانسیتومتری یا همان سنجش تراکم استخوان است و فعالیت ورزشی، مصرف مناسب کلسیم و ویتامین D راه‌های پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان هستند.

این فوق تخصص غدد گفت: درمان‌های دارویی متعدد نیز هستند و بسته به شرایط بیمار، اولین دسته این داروها شامل بیس فسفونات ها است. سایر داروها شامل زولندرونیک اسید، کلسی تونین، تری پاراتید و دنوزومب و … می‌شوند.

به گزارش آنا، پوکی استخوان ازجمله بیماری‌های مرتبط با استخوان‌ها و مفاصل را شامل می‌شود که طی زمان ضعف در استخوان‌ها را به همراه دارد و آن‌ها را مستعد شکستگی‌های ناگهانی و غیرمنتظره خواهد کرد، این بیماری معمولاً بدون هیچ‌گونه علائم یا دردی پیشرفت می‌کند و تا زمانی که استخوان‌ها شکسته نشوند، شناسایی نخواهد شد.

شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان شدید احتمال دارد به شکل ترک‌خوردگی (مانند شکستگی مفصل ران) یا به شکل فروپاشی براثر فشار (مانند شکستگی فشاری مهره‌های ستون فقرات) رخ داد؛ اگرچه شکستگی مربوط به پوکی استخوان در هر استخوانی می‌تواند رخ دهد، اما ستون فقرات، مفصل لگن، دنده‌ها و مچ دست، قسمت‌های مستعد و شایع شکستگی هستند.

برخی از این شکستگی‌ها می‌توانند عواقب جدی در پی داشته باشند. استخوان بافت زنده‌ای است که به‌صورت مداوم تجزیه و جایگزین می‌شود. به‌این‌ترتیب، بدن تراکم استخوان و یکپارچگی بلورها و ساختار آن‌ها را حفظ می‌کند. پوکی استخوان زمانی اتفاق می‌افتد که تعادل بین تشکیل استخوان جدید و تجزیه‌ی استخوان قدیمی به هم بخورد و استخوان مانند اسفنج، حفره‌دار و پوک شود.

پوکی استخوان یکی از بیماری‌های جدی است که اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند عوارض خطرناکی برای فرد به همراه داشته باشد. سبک زندگی سالم معیاری برای کاهش سرعت از بین رفتن استخوان‌ها به شمار می‌آید و داشتن یک برنامه ورزشی مناسب می‌تواند شروع خوبی باشد؛ درواقع پیاده‌روی، دویدن، ایروبیک و وزنه‌برداری راه‌حل خوبی برای داشتن زندگی سالم است. همچنین با دور کردن مصرف الکل و دخانیات و کافیئن زیاد از برنامه روزانه خود می‌توانید در مقابل بیماری‌ها سلامت بدن خود را تضمین کنید.

ساختمان استخوان، حاصل تعادل بین تجزیه‌ی استخوان‌های قدیمی و ساخت استخوان‌های جدید است. در جوانی استخوان‌ها سریع‌تر ساخته می‌شوند و با افزایش سن این سرعت کاهش می‌یابد.

احتمال ابتلا به پوکی استخوان به میزان توده‌ی استخوانی که در جوانی ذخیره کرده‌اید بستگی دارد، به‌عبارت‌دیگر هرچه در جوانی بیشتر توده‌ی استخوانی ذخیره کرده‌اشید، با افزایش سن کمتر دچار پوکی استخوان خواهید شد. بعضی عوامل مؤثر در ابتلا به این بیماری قابل اصلاح هستند، اما از برخی دیگر نمی‌توان اجتناب کرد.

تغذیه جایگاه بسیار مهمی در سلامت استخوان‌ها و دیگر اعضای بدن دارد که اگر در رژیم غذایی مواد معدنی لازم برای رشد و تقویت استخوان‌ها وجود نداشته، به‌مرورزمان استخوان‌ها ضعیف و اسفنجی خواهند شد.

بنابراین توصیه می‌شود که حتماً از غذاهای سالم استفاده کنید و سبک زندگی خود را برای داشتن جسمی سالم تغییر دهید.