اکتو، نخستین پلتفرم تعاملی و کاربر محور بازیگری در ایران
پلتفرم اکتو (actu.ir) با فعالیت در فضای حقیقی و مجازی، در تلاش است تا شما را یک قدم به آنچه که در تئاتر و سینما به دنبال آن هستید، از بازیگری گرفته تا کارگردانی و نویسندگی، نزدیک‌تر کند. رویای اکتو خلق یک محیط تعاملی سالم، حرفه‌ای، عاری از هرگونه حواشی، کم هزینه و هدفمند برای کمک به رشد علاقه مندان و دانشجویان مستعّد در حوزه های تئاتر و سینما است.
البته قرار نیست این صحبت ها در قالب حرف و شعار باقی بماند بلکه مقصود مؤسسان این آکادمی کمک به دیده شدن استعدادهای جوان و گروه‌های نوپا برای عملیاتی کردن ایده‌هایشان تا رسیدن به اجرایی در خور، در بهترین سالن‌های تئاتر شهر تهران است. از همین روست که اکتو از تمامی علاقه‌مندان و فعالان این حوزه دعوت می‌کند که با عضویت در این آکادمی، ایده‌ها و تجربیات خود را با دیگر کاربران اکتو به اشتراک بگذارند و با شناسایی یکدیگر، یک تیم حرفه‌ای متشکل افراد ماهر را تشکیل داده و رویایشان را محقق سازند.
فعالیت‌های مجازی اکتو به چه شکل خواهد بود؟
اکتو با ارائه مطالب آموزشی به صورت ویدئویی، تصویری و متنی در وب سایت خود (actu.ir) و شبکه‌های اجتماعی، در تلاش است تا سطح آگاهی و دانش بازیگران و هنرجویان بازیگری، کارگردانی و ادبیات نمایشی کشورمان را افزایش دهد و نسل تلاشگر و پویایی برای آینده تئاتر و سینمای این کشور به جا بگذارد.
فعالیّت‌های عملی اکتو در فضای حقیقی به چه شکل خواهد بود؟
فعّالیت های عملی اکتو شامل چند بخش خواهد بود.
فعّالیت های مربوط به حوزه بازیگری: آموزش و پرورش بازیگران و علاقه مندان به بازیگری و ایجاد بازار کار برای ایشان، برگزاری این استودیو وکارگاه های منتج به اجرا و تولید محتوای تخصصی و یونیک در ارتباط با بازیگری و انتشار آن.
فعّالیت های مربوط به حوزه کارگردانی: حمایت معنوی و در آینده مالی از کارگردانان مستّعد حوزه تئاتر و سینمای مستقل، تولید محتوای تخصصی و یونیک در ارتباط با دراماتورژی، بازیگردانی، کارگردانی، ترکیب بندی، قاب بندی و به طور خلاصه کلیّه مباحث حوزه کارگردانی و ایجاد بستر اکتیو وتعاملی برای پیدا کردن بازیگر و عوامل مورد نظر برای کارهای ایشان.
فعّالیت های مربوط به حوزه نویسندگی: برگزاری دوره های مجازی و حضوری نویسندگی تعاملی، برگزاری این استودیو و کارگاه های منجر به تولید نمایشنامه یا فیلمنامه، تولید محتوای تخصّصی در ارتباط با هرگونه نویسندگی دراماتیک و تلاش برای ایجاد بستری برای عرضه آثار درام نویسان جوان به بازار کار هنری کشور.
در نهایت اکتو یک سایت کاربر محور بوده و بخش اعظم محتوای آن نه از جانب تیم پشتیبانی، بلکه از سمت کاربران آن تأمین می شود، چرا که هنر نمایشی همین است و همین خواهد بود؛ کسی در انزوا به قلّه اوج نخواهد رسید و قطعاً ما هم از این قاعده مستثنی نیستیم.
بخش‌های مختلف اکتونویس
فروشگاه اکتو
دیگر بخش مهم وب سایت اکتو، «فروشگاه» است که در آن مسترکلاس‌های بازیگری و کارگردانی (یرژی گروتفسکی، ریچارد چیشلاک، پیتر بروک، آل پاچینو، جیم کری، داستین هافمن و غیره)، ویدئوهای آموزشی تحلیلی بازیگری (برای مثال تحلیل زبان بدن بازیگران در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف) ترجمه و به زبان فارسی زیرنویس شده با حداقل قیمت به شما علاقه‌مندان عزیز عرضه خواهد شد. فروشگاه اکتو همچنین تعداد زیادی از فیلم‌تئاترها و پرفورمنس‌های فاخر اثر کارگردانان بزرگ جهان (مانند پیتر بروک، اوهاد ناهارین، الکساندر اکمن، جیمز تیری، اولیویه دو سازاگان) را با زیرنویس فارسی در دسترس شما عزیزان قرار داده است. برخی از این آثار در زمره مهم‌ترین اجراها از مهم‌ترین آثار ادبیات نمایشی (رومئو و ژولیت شکسپیر، مسخ کافکا، هدا گابلر ایبسن و غیره) قرار می‌گیرند.
بیایید به فعالیت‌های اکتو در زمینه آموزش بازیگری و سایر مهارت‌های مرتبط با سینما و تئاتر برگردیم. اکتو نویس شامل بخش‌های اصلی و فرعی گوناگونی است که در این‌جا به بررسی و توضیح برخی از بخش‌های اصلی آن می‌پردازیم:
بازیگری
آیا بدون بازیگر و حرفه او یعنی بازیگری، خلق یک اثر نمایشی ممکن است؟ در 99.99% موارد خیر.
تولیدات حوزه انیمیشن و نمایش عروسکی بجای بازیگر صداپیشه و عروسک‌گردان دارند ولی همان افراد نیز، تمرینات بیان مشابه بازیگران را طی می‌کنند و این امر باعث می‌شود که بازهم برای تولید آن‌ها به بازیگر نیاز باشد؛ مگر در برخی آثار انیمیشن صامت و استثناهایی در سینما و تئاتر تجربی که جزء آن 0.01% هستند. بدیهی است که منفک نمودن بازیگر از سایرین هم محال خواهد بود.
اساتید اکتو (actu.ir) اعتقاد دارند بازیگری در تئاتر و سینمای امروزه بسیار دشوار می‌نماید و برای فراگرفتن آن، شخص نیاز به آموختن مهارت‌های اصلی و فرعی فراوانی دارد. بسته به سبک مورد علاقه، یک بازیگر باید متدهای کلاسیک و مدرن بازیگری، درس های پرورش بیان، تاریخ نمایش و بازیگری، انواع رقص، خوانندگی، کورئوگرافی، شمشیربازی، ژیمناستیک، سوارکاری، شنا، رانندگی، روش‌های حفظ سریع متن، تمرینات پرورش تخیل و بسیاری از چیزهای دیگر را بیاموزد که برای یاد گرفتن تمام آن ها گاهی عمر هشتاد – نود ساله یک انسان هم کافی نیست. علاوه بر همه این‌ها، نحوه ارتباط با کارگردان، توانایی ترکیب و مواجهه آنی با بازیگر نقش مقابل، رفتار حرفه‌ای و تکنیک‌های مهم زیادی وجود دارند که بدون آن‌ها، بازیگر شدن تا حدّ زیادی مشکل می‌نماید.
قرار بر این است که آموزش بازیگری مهم ترین و برجسته ترین بخش پلتفرم ما باشد و اکتو در این بخش به انتشار مقالات آموزشی و قیاسی، تاریخچه‌ها، درسنامه‌ها، تکنیک نامه‌ها، ویدئو تمرینات و متدها و تصاویر و اسلاید‌های مربوط به تمرین و پرورش بازیگر خواهد پرداخت و مسئولیت اداره آن را گروهی از متخصّصین و دانشجویان فعّال در حوزه بازیگری به عهده خواهند داشت.
«با حقیقت و ایمان به آن چیزی که در صحنه انجام می دهید در تماشاگر نفوذ کنید.»
استانیسلاوسکی
نویسندگی (نمایشنامه نویسی و فیلمنامه نویسی)
از دیرباز تا کنون، برای تولید یک اثر نمایشی یک مثلّث طلایی وجود داشته است: کارگردانی، بازیگری و متن اجرا؛ که بدون متن اجرا (نمایشنامه، فیلمنامه و غیره) آن دو تای دیگر نیز بی معنی می‌شود. حتّی آثار پرفورماتیو بر پایه بداهه پردازی، مایم، کانتمپورری دنس و غیره نیز پس از تمرینات جنرال دارای متن (بازی نامه) می‌شوند و این عمل به وسیله نمایشنامه نویس یا کارگردان/نویسنده انجام می‌گیرد.
به زعم اساتید و کاربران اکتو (actu.ir) ، نوشتن مهم ترین و شاید دشوار ترین بخش از عمل تولید یک اثر نمایشی است؛ چرا که با یک نمایشنامه خوب، می توانیم یک اثر متوسّط از گروهی آماتور ببینیم، امّا با یک نمایشنامه ضعیف، یک گروه حرفه‌ای نیز می توانند یک فاجعه بیافرینند. حتی در فیلمنامه نویسی نیز بخشی از دکوپاژ و میزانسن از دل فیلمنامه خلق شده و سپس کارگردانی می‌شود و این اهمیّت زیاد نوشتار را در تمام مدیوم‌های هنرهای نمایشی نمایان می‌سازد.
نویسندگی، چه در حوزه فیلمنامه نویسی و چه در حوزه نمایشنامه نویسی و بازی نامه نویسی، قواعد و تئوری های مخصوص به خود را دارد و حتّی افرادی که به طور غریزی نویسنده هستند بدون فراگرفتن آن ها نمی توانند به صورت مداوم دست به خلق آثار قدرتمند بزنند. البته آثار ساختار شکن و ضد ساختاری هم وجود دارند که از قضا می توانند بسیار درخشان تر از آثار قاعده مند باشند؛ (مانند برخی از آثار عبّاس نعلبندیان و بهمن فُرسی در ایران) لیکن برای نوشتن همان‌ها نیز نویسنده نیاز به آموختن اصول و فنون اوّلیه نوشتن و انجام تمرین های نویسندگی ( به همان درجه اهمیت تمرین‌های بازیگری) دارد.
اکتو در این بخش از سایت به انتشار مقالات تألیفی و ترجمه شده، تمرینات نویسندگی، درسنامه ها و آموزش های مرتبط با نمایشنامه نویسی و فیلمنامه نویسی می پردازد و تیمی از متخصصین و دانشجویان توانمند ادبیات نمایشی تحت نظارت اساتید این حوزه مسئولیت تولید محتوای این بخش را به عهده خواهند داشت.
کارگردانی
بازیگر بازیگری می‌کند، نویسنده می‌نویسد، دستیار دستیاری می‌کند، گریمور گریم می‌کند و تدوین گر تدوین. کارگردان چه کار می‌کند؟ کارگردانی؟ بله ولی نه صرفاً. وظیفه اصلی کارگردان هدایت بازیگران و ترکیب بندی بدن و فیگور آن‌ها و بازی‌شان روی صحنه است. ولی یک کارگردان بسته به مدیوم فعالیتش، باید با بازیگردانی، بازیگری، طرّاحی صحنه، نویسندگی، موسیقی، انواع طراحی، گرافیک، فیلم برداری، تدوین، کامپوزیشن، متدهای اجرا، روش‌های کارگردانی و خیلی فنون دیگر آشنایی داشته باشد.
اما دیدگاه اکتو (actu.ir) این است که قبل از همه این ها، کارگردان باید این توانایی را داشته باشد که برای نقش‌های فیلم یا تئاتر خود بازیگرانی متناسب با نقش انتخاب کند. شاید هم بخواهد بازیگرانی انتخاب کند که کمترین تجانس را با نقش داشته باشند، امّا با تمرینات سخت آن ها را به نقش رسانده و کارکترهایی پیچیده خلق کند. یک کارگردان باید تاریخ نمایش و سینما را بداند و یا بسته به سبک نگارش متن و امکاناتش روشی برای کار خود انتخاب کند و یا با مطالعه و تحلیل روش‌های مختلف اجرا و کارگردانی که توسّط بزرگان تئاتر و سینما خلق شده است، روش ترکیبی و متناسب با کار خود را بسازد.
اکتو در این بخش از پلتفرم، سعی بر این دارد که با کمک مقالات، جُستارها، ویدئو های آموزشی و تجربیات بزرگان این شاخه از هنر نمایشی، به کارگردانان جوان تئاتر و سینمای کشورمان در راستای به اجرا بردن یا ساختن هر چه بهتر فیلمشان یاری نماید. جمعی از دانشجویان تئاتر و سینما و علاقه مندان مجّرب این رشته ها، وظیفه اداره و تولید محتوای این قسمت را عهده‌دار هستند.
دراماتورژی
اگر قرن بیستم تئاتری دوران طلایی درام نویسی بوده، قرن بیست و یکم عصر اقتباس و دراماتورژی است.
دوره این که بگوئیم فلان متن نمایشی خوش ساخت و قابل اجراست و دیگر متن نمایشی خیر، خیلی وقت پیش به پایان رسیده است. از نظر اکتو (actu.ir) نوشته‌های روی یک جعبه دستمال کاغذی قابل اجرا در یک اثر نمایشی یا سینمایی/تلویزیونی هستند و این به وسیله دراماتورژی ممکن است.
دراماتورژی (یا به زبان فارسی نمایش‌پردازی) از نظر لغوی به فن و هنری نگارش نمایشنامه اطلاق می شود امّا در بستر تئاتر و سینما، به معنی مطالعه و تحلیل و تفسیر نمایشنامه برای اجرای آن با توجّه به موقعیت جغرافیایی و زمانی شهر/کشور اجرا است. این واژه نخستین بار در سال 1767 توسّط «گوتهلد افرائیم لسینگ»، منتقد و نمایشنامه نویس آلمانی در مجموعه مقالات مهمّ وی یعنی «دراماتورژی هامبورگی» استفاده شده و بعد از آن، این دیدگاه جدید در حوزه نمایش و سپس سینما و تلویزیون بسیار مورد استفاده قرار گرفته است.
دراماتورژی یک تخصّص مرتبط با کارگردانی است که امروزه بیشتر نقش مشاوره هنری و ادبی کارگردانان تئاتر را ایفا می‌کند. یک دراماتورژ نیاز به تسلّط کامل به نویسندگی و کارگردانی و آشنایی با مواردی از قبیل زبان مبدأ نمایشنامه، روانشناسی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، فلسفه و … خواهد داشت. چرا که تفسیر و تأویل از یک متن نمایشی بدون این‌ها چندان ممکن نیست.
اکتو در این بخش به بررسی ماهیت تاریخ دراماتورژی پرداخته و در سلسله ای از مقالات و جُستارها، سعی بر آموزش آن به عنوان یک امر مهمّ در تئاتر و سینمای دنیای کنونی خواهد داشت.
روانشناسی بازیگری
روانشناسی علمی است مضاف بر همه رشته ها و شاخه های علمی دیگر و ملزم برای زندگی روزمره. بازیگری جدای از زندگی نیست و خود نوعی زندگی دوم است بر روی صحنه و پشت دوربین فیلمبرداری؛ لذا یک بازیگر برای درک جزئیات روانی شخصیت نمایشی، تحلیل کاراکتر و استفاده از بسیاری از تکنیک های بازیگری (مانند حافظه حسّی و اگر طلایی) نیاز به دانستن یا آشنایی به دانش روانشناسی دارد. اما فعالیت اکتو (actu.ir) در این زمینه به چه شکل است؟
نمایشنامه نویسان و فیلمنامه نویسان بسیاری (اگر نگوییم همه آن‌ها) از مطالعات روانشناسی برای ساخت پیرنگ و شخصیت پردازی متن خود استفاده می کنند. هر کدام از این شخصیت ها ویژگی های روانی مختصّ خود را دارند و در راستای نیل به هدف یا برگرداندن تعادل اولیّه زندگی خود، اعمالی را انجام می دهند که این اعمال کنش هایی اند برگرفته از خلقیات آن ها که این خلقیات ریشه در گذشته یا بک استوری این شخصیت دارد. بازیگری که نقش هر کدام از این کاراکتر ها (هملت، مکبث، دکتر استوکمان، آماندا، دکتر فاستوس و غیره) را پذیرفته، در مرحله تحلیل شخصیت به کمک کارگردان یا بازیگردان و با واکاوی متن و کیوهای نمایشی به بررسی دلایل این اتّفاقات پرداخته و به درکی از گذشته، حال و آینده شخصیت خود می‌رسد، که باید برسد. درک و دریافت این موارد تأثیر به سزایی در بهبود بازی حسّی، میمیک‌ها، ایست‌های نمایشی، رفتار روانی و دیگر جنبه‌های مربوط به شخصیت‌پردازی خوهد داشت.
اکتو در نظر دارد که با کمک دانشجویان بازیگری علاقه‌مند به روانشناسی و دانشجویان روانشناسی علاقه‌مند به بازیگری، مقالات و محتوای تخصّصی و کاربردی برای این بخش آماده کرده و در راستای اینکه یک بازیگر چگونه می‌تواند به شخصیت نمایشی‌اش عمق دهد، مطالبی آماده نماید.
سؤالات متداول (FAQs)
آیا اکتو صرفاً یک بستر آموزش بازیگری است؟
خیر. اکتو علاوه بر انتشار محتوای آموزش بازیگری، آموزش هایی در ارتباط با کارگردانی سینما و تئاتر، نمایشنامه نویسی و فیلمنامه نویسی، دراماتورژی، طراحی صحنه، لباس و گریم و دیگر مشاغل مربوط به تئاتر و سینما دارد و خواهد داشت.
آیا اکتو صرفاً آموزش می دهد؟
خیر. بخش مهمی از اکتو محتوای آموزشی آن است ولی در حقیقت اکتو بستری تعاملی برای ارتباط سالم و حرفه ای هنرمندان دغدغه مند و علاقه مندان پیگیر در حوزه سینما و تئاتر است که علاوه بر فعّالیت های آموزشی و کارگاهی، فعّالیت‌های عملی به صورت مجازی و حضوری هم خواهد داشت.
اکتو متعلّق به چه کسی (کسانی) است؟
تیم مدیریت و پشتیبانی اکتو شامل عدّه ای از جوانان شاغل در عرصه تئاتر و تلویزیون است که هدف غایی آن ها از تأسیس این پلتفرم، ایجاد اتمسفری پویا و تعاملی برای ارتباط، تولید، همکاری، همیاری، تعلیم و تعلّم مابین علاقه مندان به سینما و تئاتر است.
جانِ کلام اکتو
اکتو (actu.ir) ضوابط و معیارهای اخلاقی را در همه فعّالیت ها و بخش های خود لحاظ کرده و امیدوار است با یاری و همکاری شما هنرمندان عزیز، بتواند خط مشی اخلاق مدارانه را در بستر عمومی تئاتر و سینمای کشور، اشاعه دهد. جهت عضویت و ورود به جمع اعضای اکتو می‌توانید به بخش تماس با ما مراجعه کنید و اظلاعات خود را به همراه رزومه هنری و یا بخشی که در آن علاقه‌مند به فعالیت هستید، به ما ارسال کنید. با وارد کردن شماره‌ی تماس و ایمیل می‌توانید از آخرین رویدادهای اکتو و فراخوان‌های هنری مطلع شوید.
رویای اکتو تحقق رویاهای شماست.