انواع میلگردها بر اساس استاندارد و آنالیز کنونی

انواع استاندارد میلگرد

در سراسر دنیا، انواع استاندارد مختلفی در تولید میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر یک از این استانداردها انواع گوناگونی برای میلگرد تعریف می‌کنند. میلگردهایی که هم اکنون در بازار مقاطع فولادی داخلی مشاهده می‌شوند، بر اساس استاندارد روسی تولید می‌شود.

میلگرد ذوب آهن: بر اساس استاندارد قدیمی این حوزه که در حال حاضر در بازار بیشترین کاربرد را دارد، میلگردها به ۴ دسته‌ی اصلی A1، A2،A3 و A4 تقسیم می‌شوند. این دسته‌بندی، مشخص‌کننده استحکام و سختی میلگرد است.

عبارت A1، به استاندارد میلگرد با هندسه‌ی ساده اشاره دارد. این دسته در قطرهای متنوعی تولید می‌شوند و کاربردهای مختلفی دارند. معمولا میلگرد ساده به عنوان شفت در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. A1 وابسته به عوامل متعددی است و با توجه به شرایط کنونی بازار با نوسانات بالایی همراه است.

استاندارد میلگرد A3 ،A2 و A4 برای میلگردهای آجدار به کار می‌روند. طبق استاندارد جدید، هر یک از این دسته‌بندی‌ها باید با هندسه آج متمایزی تولید شود.

قیمت میلگرد: به این ترتیب این میلگردها، علاوه بر خواص مکانیکی از لحاظ ظاهری هم تفاوت‌هایی دارند، اما از آن جا که در داخل کشور اکثرا خطوط نوردی قدیمی دارند، میلگرد آجدار در استانداردهای مختلف با یک هندسه آج تولید می‌شود.

در واقع از لحاظ ظاهری کاملا شباهت دارند و تنها تفاوت آن‌ها در میزان استحکام آن‌ها است که با آزمون‌های مکانیکی تعیین می‌شود. با این توضیحات می‌توان گفت که تشخیص تفاوت میلگرد A2 و A3 مشکل خواهد بود.

این تناقضی که بین بخش تولیدی و استاندارد وضع‌شده وجود دارد، بعضا حین خرید میلگرد برای مشتری چالش ایجاد می‌کند. بنابراین با استاندارد مد نظر باید سرتیفیکیت محصول ارائه شود.

قیمت تیرآهن: در سری استاندارد میلگرد A1 تا A4 به ترتیب S240، S340، S400 و S500 نامگذاری شده‌اند. در جدول زیر مشخصات مربوط به این میلگردها طبق استاندارد ملی ارائه شده است:

مشخصات میلگرد با استانداردهای مختلف
کد میلگرد	علامت در استاندارد ملی	حداقل استحکام تسلیم (Mpa)	حداقل استحکام کششی (Mpa)	شکل ظاهری	رده سختی
A1(S240)	س ۲۴۰	۲۴۰	۳۶۰	میلگرد ساده	نرم
A2(S340)	آج ۳۴۰	۳۴۰	۵۰۰	میلگرد آجدار مارپیچ	نیمه سخت
A3(S400)	آج ۴۰۰	۴۰۰	۶۰۰	میلگرد آجدار جناغی	سخت
A4(S500)	آج ۵۰۰	۵۰۰	۶۵۰	میلگرد آجدار مرکب	سخت

نوع آج میلگرد نیز یکی‌دیگر از مشخصه‌های مهم این محصول است. پیش از مطالعه بخش مربوط به هندسه آج، در ویدئوی زیر ببینید یک غلتک آج‌زن چگونه با تراشکاری تولید می‌شود تا با قرار گرفتن در خط نورد، باعث ایجاد آج روی میلگرد شود:

انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری

میلگردها در دو هندسه مختلف، به شکل‌های دوکی و یکنواخت ساخته می‌شوند. تفاوت حالت دوکی و یکنواخت در اشکال زیر آورده شده. در این شکل، میلگرد A2 (آج ۳۴۰) دوکی معرف میلگرد با هندسه آج جناقی است. آج این میلگرد به صورت دوکی تکرار شده است.

نوع دیگر میلگرد A2 (آج ۳۴۰)، یکنواخت است که تفاوت‌هایی با نوع دوکی دارد. همچنین میلگرد A3 (آج ۴۰۰) که در واقع طبق استاندارد، هندسه آج آن مارپیچ است، در دو نوع دوکی و یکنواخت در شکل دیده می‌شود.

میلگرد A4 (آج ۵۰۰) نیز، در اشکال زیر آورده شده که آج آن به صورت مرکب است. طبق استاندارد، این میلگرد فقط به صورت دوکی شکل، باید تولید شود.

آج ۳۴۰ (آج مارپیچ یکنواخت)

آج ۳۴۰ (آج مارپیچ دوکی)

آج ۴۰۰ (آج جناغی یکنواخت)

آج ۴۰۰ (آج جناغی دوکی)

آج ۵۰۰ (آج مرکب دوکی)

هرچند که باید تاکید کرد میلگردهایی که در بازار دیده می‌شوند، ظاهر مشابه هم دارند اما خواص و کاربردهای آن‌ها با هم متفاوت است. با توجه به این مساله، حتما برای شناخت فرق میلگرد A2 و A3 در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

شایان ذکر است، استاندارد JIS ژاپن و استاندارد ASTM نیز از جمله معروف‌ترین استانداردها به شمار می‌روند. بر اساس استاندارد JIS که بر اساس آن باید میلگردها برای مقابله با خطرات زلزله مقاومت بالایی داشته باشند. استاندارد DIN اروپا نوع دیگری است که برای تولید میلگردهای ترمکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

طول استاندارد میلگرد چقدر است؟

به طور معمول، طول میلگرد های آجدار تولید شده در کشور، ۱۲ متر است. این میلگردها که سایزی در بازه قطر ۶ تا ۶۰ میلی‌‌متر دارند به صورت شاخه‌های ۱۲ متری به فروش می‌رسند. سایزهای پایین‌تر چون ۵/۵، ۶/۵، ۸، ۱۰ و ۱۲، به صورت کلاف تولید و به بازار عرضه می‌شوند. طول استاندارد میلگرد ساده، حداکثر ۶ متر است. قیمت سایزهای مختلف میلگرد مانند ، و … هر روز در وبسایت آیرومارت به‌روز می‌شود.

ترکیب شیمیایی میلگرد با استانداردهای مختلف

همانطورکه گفته شد تولیدات کارخانه‌ها مطابق با استاندارد ملی انجام نمی‌شود، صرفا ترکیب شیمیایی مورد نظر در مرحله بیلت‌ریزی ، تنظیم می‌شود و استانداردهای مختلف همگی با یک شکل هندسه آج تولید می‌شوند، چرا که معمولا خطوط نورد آن‌ها مجهز به یک سری غلتک‌های آج زن است.

به طور کلی در میلگرد و سایر مقاطع فولادی، آنالیز شیمیایی و دقت آن یکی از عوامل اصلی تعیین‌کننده قیمت است. همچنین لازم به ذکر است که در دسته فولادهای ساده کربنی، عنصر کربن، مهم‌ترین و تاثیر گذارترین عنصر آلیاژی بر خواص مکانیکی فولاد قرار گرفته است. از دیگر عناصر آلیاژی مهم، می‌توان به سیلیسیم و منگنز اشاره کرد که تاثیر به‌سزایی در سختی میلگرد دارند.

عمده خرید این مقطع در بازار ایران با استاندارد میلگرد A2 و A3 انجام می‌شود. از سوی دیگر، تولیدات داخل از لحاظ ظاهری تفاوتی با یکدیگر ندارند و قابل تشخیص نیستند. بنابراین فقط با ارائه سرتیفیکیت تست مکانیکی یا آنالیز شیمیایی می‌توان آن‌ها را معتبر شمرد.

جدول زیر، ترکیب شیمیایی فولاد میلگردهای مختلف آورده شده است:

ترکیب شیمیایی میلگرد با استانداردهای مختلف
استاندارد میلگرد	% کربن	سیلیسیم %	منگنز %	گوگرد %	فسفر %
A1	۰/۲۲	۰/۵۵	۰/۷۵	۰/۰۵	۰/۰۵
A2	۰/۳۲	۰/۶	۱/۳	۰/۰۴۵	۰/۰۴۵
A3	۰/۳۷	۰/۶	۱/۶	۰/۰۴۵	۰/۰۴۵
A4	۰/۴	۰/۶	۱/۸	۰/۰۴۵	۰/۰۴۵

به طورکلی هر چه عدد استاندارد بالاتر می‌رود، مقدار کربن و کربن معادل فولاد افزایش پیدا می‌کند. کربن معادل تعریفی است که برای ساده‌تر بیان کردن آنالیز شیمیایی فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میزان تاثیر سایر عناصر آلیاژی به درصد کربن فولاد به صورت عددی تعریف شده است. برای مثال نسبت منگنز به کربن ۱ به ۶ است. به این معنا که ۶ درصد منگنز در ساختار فولاد معادل ۱ درصد کربن به حساب می‌آید.

هر چه کربن معادل میلگرد بالاتر باشد، سختی و استحکام آن افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر ابعاد و برند تولید کننده به استاندارد تولید شده هم وابسته است.

نحوه تشخیص تفاوت میلگرد A2 و A3

با توجه به فرق میلگرد A2 و A3 در ظاهر و حجم کاربرد آن‌ها در پروژه‌های مختلف، دانستن نحوه تشخیص این دو استاندارد میلگرد از یکدیگر می‌تواند مفید باشد. به لحاظ استاندارد، دو نوع میلگرد A2 و میلگرد A3 باید در شکل آج با هم متفاوت باشند. از این رو تشخیص تفاوت این دو نوع میلگرد از یکدیگر مشکل نخواهد بود.

اما، طبق مطالبی که در بالا مرور شد، تولیدکنندگان میلگرد در ایران بر خلاف استاندارد، از هندسه آج ثابتی برای ساخت میلگرد A2 و A3 استفاده می‌کنند. بنابراین از این روش و به صورت بصری نمی‌توان استاندارد میلگرد را تشخیص داد.

یکی از روش‌های مفیدی که برای اینکار وجود دارد، تشخیص استاندارد میلگرد به کمک علائم حک‌شده روی آن است. تولیدکنندگان میلگرد در ایران، برند تجاری خود را روی میلگرد حین فرآیند نورد حک می‌کنند.

در ادامه این مارک حکاکی‌شده، حروفی همچون JU ، JT، CU ،CT حک می‌کنند. حرف C نشان دهنده استاندارد میلگرد A3 و حرف J نشان دهنده استاندارد میلگرد A2 است.

همچنین حروف T و U نشان دهنده روش تولید میلگرد به صورت ترمکس یا آلیاژی شده است. برای آشنایی بیشتر با علائم حک شده و برند تجاری کارخانه‌های میلگرد ایران روی لینک کلیک کنید و بیشتر مطالعه کنید.

در صورتی که محصول انتخابی حاوی هیچ یک از این علائم نبود، باید از روش‌های شیمیایی و مکانیکی استاندارد میلگرد را تشخیص داد. لازم به ذکر است این محصولات معمولا با سرتیفیکیت معتبر توسط آیرومارت ارائه می‌شوند.

شما می‌توانید قیمت هر روز میلگرد برندهای مختلف تولیدکننده این محصول در ایران مانند ، ، شاهرود، آناهیتا، نیشابور، ظفر بناب، کوثر اهواز و … را از وبسایت آیرومارت استعلام بگیرید. برای این کار کافیست به صفحه مربوط به هر محصول مراجعه نمایید.

همانطور که گفته شد، این دو میلگرد در خواص، تفاوت‌های بسیاری دارند. از طرفی ممکن است شما به عنوان مهندس ناظر یا خریدار میلگرد A2 و A3 نتوانید این دو را به خوبی تشخیص دهید.

از آن‌جایی که ممکن است فروشنده محصولی اشتباه به شما تحویل دهد، بهتر است پیش از خرید با متخصصین فنی مشورت کنید. برای راهنمایی بیشتر می‌توانید با کارشناسان ما در آیرومارت از طریق شماره تلفن ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.

با توجه به آن‌چه پیشتر گفته شد، شناخت تفاوت کاربرد میلگرد A2 و A3 نیز اهمیت دارد. از هر دو نوع میلگرد A2 و میلگرد A3 می‌توان در ساختمان سازی استفاده کرد. بنابراین باید محل استفاده و تفاوت آن‌ها را بدانیم.

با این تفاوت که میلگرد A2 به دلیل انعطاف و قابلیت خمکاری بالاتری که دارد، برای عملیات‌های ساختمان سازی سبک و همچنین ساخت ترجیح داده می‌شود. تیرچه، ستون و تیر از دیگر انواع کاربرد میلگرد A2 است. اگر چه می‌توان این نوع میلگرد را جوشکاری کرد اما به طور کلی جوشکاری آن توصیه نمی‌شود.

باید توجه داشت که عملیات‌های جوشکاری، آهنگری و تغییر شکل شدید و خمکاری با زوایای شدید بر روی میلگرد A3، توصیه نمی‌شود. کاربرد میلگرد A3 در بتن ریزی و ساختمان در نقش میلگرد طولی، بسیار بالا است.

با این تفاصیل، تفاوت A2 و A3 وابسته به نوع آج، مقاومت کششی و خواص انعطافی این دو میلگرد است. با این حال به طور کلی تفاوت چندانی میان قیمت این دو میلگرد وجود ندارد.

در صورتی که تفاوت قیمتی بالایی بین انواع میلگرد مشاهده کردید، حتما به ابعاد آن توجه کنید. همچنین برند سازنده و کیفیت محصول بر روی قیمت آن تاثیر بسزایی دارد.

شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت روز مقاطع فولادی علاوه بر سایت (پیشرو صنعت نفت آسیا) به عضویت کانال تلگرام ما درآیید