نخستین موجود غول پیکر ساکن خشکی احتمالا شکلی ناشناخته از حیات بوده است

به گزارش خبرگزاری اخبار ایران من و براساس گزارش زومیت به گفته ی دانشمندان یک موجود باستانی عجیب وغریب که به عنوان نخستین موجود غول پیکر ساکن خشکی شناخته می شود ممکن است به شاخه ای کاملاً ناشناخته از درخت حیات تعلق داشته باشد.

موجودات یادشده که پروتوتاکسیتس نام دارند حدود ۴۲۰ تا ۳۷۵ میلیون سال پیش در دوره ی دونین زندگی می کردند و شبیه به تنه های استوانه ای درختی بدون شاخه بودند. این موجودات زنده به قدری عظیم بودند که برخی از آن ها تا ۸ متر ارتفاع و یک متر عرض داشتند.

از زمان کشف اولین فسیل پروتوتاکسیتس در سال ۱۸۴۳ دانشمندان مطمئن نبودند که این موجودات گیاه قارچ یا حتی نوعی جلبک هستند. بااین حال تحلیل های شیمیایی روی فسیل های پروتوتاکسیتس در سال ۲۰۰۷ نشان داد که موجودات عجیب احتمالاً نوعی قارچ غول پیکر باستانی بوده اند.

اکنون به گزارش لایوساینس پروتوتاکسیتس ممکن است اصلاً یک قارچ غول پیکر نبوده باشد بلکه احتمالا شکلی کاملاً متفاوت و ناشناخته از حیات بوده است. تمامی اشکال حیات زمینی در سه قلمرو طبقه بندی می شوند: باکتری ها آرکی باکتری ها و یوکاریوت ها. دامنه ی یوکاریوت ها شامل همه ی موجودات چندسلولی در چهار فرمانروای قارچ ها جانوران گیاهان و آغازیان است. در مقابل باکتری ها و آرکی باکتری ها فقط شامل موجودات تک سلولی هستند.

تصویرسازی از ظاهر احتمالی پروتوتاکسیتس ۴۰۰ میلیون سال پیش.

تحلیل های شیمیایی قبلی روی فسیل های پروتوتاکسیتس نشان داده بود که این موجودات درست مانند بسیاری از قارچ های امروزی احتمالاً با تغذیه از موجودات زنده ی در حال تجزیه زنده می ماندند و مانند گیاهان با فتوسنتز و تولید غذا از دی اکسید کربن موجود در هوا تغذیه نمی کردند.

بااین حال براساس پژوهش جدید پروتوتاکسیتس ممکن است درواقع متعلق به قلمروی کاملاً متفاوتی از حیات بوده باشد؛ موجودی که از قارچ ها گیاهان جانوران و آغازیان کاملاً مجزا بوده است.

محققان بقایای فسیل شده ی یکی از گونه های پروتوتاکسیتس به نام Protataxites taiti را بررسی کردند که در رینی چرت (Rhynie chert) یافت شده است. رینی چرت یک رسوب آواری در اسکاتلند است که به دلیل حفظ فوق العاده ی فسیل های گیاهان و جانوران اولیه ی خشکی زی شهرت دارد. گونه ی یادشده نسبت به بسیاری دیگر از گونه های پروتوتاکسیتس کوچک تر بود و تنها چند سانتی متر رشد می کرد اما همچنان بزرگ ترین نمونه ی پروتوتاکسیتس در این منطقه محسوب می شود.

پژوهشگرها با بررسی ساختار داخلی فسیل دریافتند که بخش داخلی آن مشابه آنچه در قارچ ها دیده می شود از مجموعه ای از لوله ها تشکیل شده است؛ اما این لوله ها به شکلی کاملاً متفاوت از قارچ های مدرن منشعب و دوباره به هم متصل می شدند. پژوهشگران در مقاله ی خود نوشتند:گونه Protatoxites taiti بزرگ ترین موجود زنده در اکوسیستم رینی بوده و ساختار آن اساسا با تمام قارچ های شناخته شده چه زنده چه منقرض شده متفاوت است؛ بنابراین نتیجه می گیریم که پروتوتاکسیستس یک قارچ نبوده و احتمالا به شاخه ای کاملا منقرض شده از موجودات خشکی زی تعلق داشته است.

قارچ های واقعی از همان دوره نیز در رینی چرت یافت شده اند و به پژوهشگرها امکان دادند تا آن ها را از نظر شیمیایی با پروتوتاکسیتس مقایسه کنند. علاوه بر ویژگی های ساختاری منحصربه فرد پژوهشگران دریافتند که فسیل های پروتوتاکسیتس اثرات شیمیایی کاملاً متفاوتی از فسیل های قارچ ها به جا گذاشته اند.

چنین تفاوتی نشان داد که پروتوتاکسیتس فاقد کیتین بوده است؛ ماده ای که جزء اصلی دیواره ی سلولی قارچ ها و یکی از ویژگی های کلیدی قلمرو قارچ ها است. در عوض به نظر می رسد که مواد شیمیایی مشابه لیگنین را در خود داشته است؛ ماده ای که در چوب و پوست درختان یافت می شود.

پژوهشگران نوشتند: «نتیجه می گیریم که ساختار و اثر شیمیایی Prototaxites taiti به وضوح از قارچ ها و سایر موجوداتی که در رینی چرت حفظ شده اند متمایز است. ازاین رو پیشنهاد می کنیم که این موجود احتمالاً به یک گروه کاملاً منقرض شده از یوکاریوت ها تعلق داشته است که تاکنون توصیف نشده بودند.»

کوین بویس استاد دانشگاه استنفورد که در سال ۲۰۰۷ هدایت تحقیقی را برعهده داشت که پروتوتاکسیتس را به عنوان یک قارچ غول پیکر معرفی کرده بود در پژوهش جدید مشارکت نداشت؛ اما با نتایج پژوهش جدید موافق است و در گفتگویی اظهار داشت:با توجه به اطلاعات فیلوژنتیکی که اکنون در اختیار داریم هیچ جایگاه مناسبی برای پروتوتاکسیتس در شجره ی قارچ ها وجود ندارد. پس شاید واقعاً یک قارچ باشد اما چه قارچ باشد و چه چیز دیگری نشان دهنده ی یک چندسلولی پیچیده است که اکنون منقرض شده و با هیچ موجود زنده ی امروزی نیای مشترک چندسلولی ندارد.

برای تعیین اینکه آیا پروتوتاکسیتس واقعاً قارچ بوده یا شکلی کاملاً متفاوت از حیات و اینکه چه چیزی باعث انقراض آن در میلیون ها سال پیش شده است به تحقیقات بیشتری نیاز است. برت سامرل آسیب شناس گیاهی و متخصص قارچ از باغ گیاه شناسی سیدنی استرالیا می گوید:نتیجه گیری اینکه این موجود یک یوکاریوت کاملاً ناشناخته است قطعاً آن را به موضوعی اسرارآمیز و جذاب تبدیل می کند اما احتمالاً تا زمانی که فسیل های بیشتری کشف نشوند یا روش های تحلیلی جدیدی توسعه نیابند این معما حل نخواهد شد.

۲۲۷۲۲۷