بدون شک نیاز صنعت به ابزارآلات گوناگون از هیچ کس پنهان نیست و امکان ندارد پیشرفت صنعت و تکنولوژی را بدون ابزارهای مختلف تصور کرد. این ابزارها انواع و کاربردهای مختلفی دارند. به عنوان مثال ابزار دقیق در اندازی گیری، محافظت، ارتباط و کنترل نقش اساسی دارند. برای استفاده از این تجهیزات بهتر است تا درباره ابزار دقیق اطلاعاتی به دست آورید. همچنین لازم است تا با انواع ابزار دقیق آشنا شوید و کاربرد آنها را بدانید. پس با ما همراه باشید.
تعریف ابزار دقیق
ابزار دقیق “Instrumentation” ادوات و ابزارهایی هستند که آنها را می‌توانید طبق کمیتی که در نظر دارید؛ در سیستم تحت کنترل، بر اساس استانداردهای موجود انتخاب و استفاده می‌نمایید. کاربرد این ابزارها جهت اندازه گیری دقیق کمیت‌هایی مثل دما، فشار، رطوبت و نمایش و کنترل این کمیت‌ها هستند. همان طور که در تعریف بالا ذکر شد؛ این ابزارها به میزان زیادی دقیق هستند. همچنین این ابزارها دارای کم ترین خطا در خروجی هستند. لازم به ذکر است که ابزار دقیق با اندازه گیری و کنترل سروکار دارد و شاخه‌ای از علم مهندسی است.
به بیان دیگر، ابزار دقیق به نوعی از تجهیزات در صنعت گفته می‌شود که از طریق آنها قادرید فرایندها و کمیت‌های فیزیکی را به آسانی اندازه گیری نمایید. در ضمن، این تجهیزات می‌توانند که تغییرات اندازه گیری شده را به یک سری از اطلاعات آسان و قابل فهم برای کاربران یا اپراتورها تبدیل کنند. نکته مهمی که وجود دارد این است که نتایج خروجی در ابزار دقیق، بسیار دقیق بوده و میزان خطای بسیار کمی دارند.
طبقه بندی ابزار دقیق
شما می‌توانید برای طبقه بندی ابزار دقیق، از دسته بندی‌های مختلفی استفاده نمایید. اما ما در اینجا مطابق با نوع ابزار طبقه بندی می‌کنیم. طبقه بندی ابزار دقیق بر اساس نوع ابزار عبارت‌اند از:
سنسور
همان طور که از نام آن پیداست، شما می‌توانید از این گونه ابزارها برای نمونه برداری از یک پارامتر استفاده کنید. به طور معمول، جهت اندازه گیری اغلب پارامترهای فیزیکی و شیمیایی، یک سنسور ابزار دقیق وجود دارد. این تجهیزات در کمیت‌ها، فشار، فلوی مایعات، دما، رطوبت، PH شیمیایی مواد و حتی سنسورهای گازهای مختلف شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نمایشگر
این ابزارها موجب ایجاد راه ارتباط بصری بین سیستم کنترلی، ابزار دقیق و انسان است. همچنین نمایشگرها از اجزای دیگر کنترلی هستند. نمایشگرها جهت نمایش مقدار عددی پارامترهای اندازه گیری شده در تابلوهای کنترلی یا اتاق‌های فرمان استفاده می‌شوند. این ابزار فشار روغن هیدرولیک و یا دمای هیترهای یک دستگاه صنعتی را نشان می‌دهند. به عنوان مثال گیج فشار (Pressure Gauge) یک نمایشگر یا ایندیکیتور است که مقادیر فشار را نشان می‌دهد.
دیتا لاگر (Data Logger)
اگر می‌خواهید ابزار دقیقی برای ثبت داده‌ها داشته باشید باید از دیتا لاگر استفاده نمایید. لازم است بدانید که هدف از استفاده از این ابزارها کنترل یک فرایند و بعد از آن مستند سازی اندازه‌ها و اتفاق‌های آن فرایند است. در ضمن دیتا لاگر‌ها برای آزمایش‌ها و تحقیقات تجربی و تئوری بسیار ضروری هستند.
مبدل
ابزار دیگر مبدلها هستند. مبدلها یا ترانسدیوسرها (TRANSDUCER) تبدیل کننده پارامترهای اندازه گیری شده از طریق سنسورها به سیگنال‌های الکتریکی هستند. به بیان دیگر در صورتی که یک سنسور دما همراه یک مبدل استفاده شود؛ سنسور اندازه فشار را اندازه گیری می‌کند. همچنین مقدار اندازه گیری شده را به مبدل انتقال می‌دهد. در مرحله بعد مبدل آن را به سیگنال الکتریکی و قابل انتقال در شبکه ارتباطی که اغلب سیم‌های فلزی هستند؛ تبدیل می‌کند. لازم به ذکر است که باید دقت کنید که سنسورهای به کار برده شده باید از نوع سنسورهای مبدل پارامترهای فیزیکی به الکتریکی باشند. به بیان دیگر سیگنال ضعیفی که از خروجی سنسورها جریان می‌یابد دما را به سیگنالی قوی تر تبدیل می‌کند. به این دلیل که کنترل کننده‌ها و پردازشگرها بتوانند
این مقدار را بخوانند.
کنترلر
لازم است بدانید که بخش مهمی از کنترل فرایند صنعتی به وسیله کنترلر‌ها صورت می‌گیرد. مثلاً کنترلر با انجام پردازش‌های مورد نیاز بر روی اطلاعاتی که به دست آمده؛ از سنسورها، فرمان‌های کنترلی را می‌فرستند. یعنی هسته مرکزی هر سیستمی قسمت اصلی کنترل کننده یا کنترلر آن است.
جهت خرید تجهیزات ابزار دقیق به لینک زیر مراجعه کنید:
https://www.mardomsalari.ir/report/175404/تجهیزات-ابزار-دقیق
کاربرد ابزار دقیق در صنعت
با توجه به اینکه امروزه شاهد پیشرفت صنایع بسیاری هستیم؛ به پایان رساندن کارها و پروژه‌های صنعتی بدون ابزار دقیق غیر ممکن است. همچنین می‌توانیم بگوییم که حدوداً در همه صنایع اثری از ابزار دقیق به چشم می‌خورد که راهی برای بهبود این صنایع به حساب می‌آیند.
کاربرد ابزار دقیق در صنایع نفت و صنایع زیرشاخه آن
اغلب تولیدات و محصولات صنعت‌هایی که ذکر شد؛ سیالات و مایعات هستند، همچنین دارای خط لوله‌ای جهت انتقال این مایعات هستند. به بیان دیگر مخازنی جهت ذخیره، سیستمی برای اندازه گیری پارامترهای مختلف محصول و مواردی این گونه هستند. مثلاً پارامترهایی که برای اندازه گیری آنها نیاز به ابزار دقیق کاملاً معلوم است شامل میزان فلوی نفت عبوری از خط لوله انتقال، سطح مخازن ذخیره سازی و یا فشار گاز درون مخازن هستند. زیرا کم ترین خطا در این اندازه گیری‌ها سبب ایجاد ضررهای بسیار جبران ناپذیری می‌شود.
کاربرد ابزار دقیق در صنایع سیمان، معادن
علاوه بر صنایع نفت و گاز، صنعت‌های مختلفی جهت کنترل صحیح فرایند تولید خود احتیاج به اندازه گیری یک سری از پارامترها دارند که عبارت‌اند از:
- کنترل و اندازه گیری فشار بخار موجود در دیگ‌های بخار
- کنترل کردن و اندازه گیری دبی خروجی مایعات و ضایعات
- اندازه گرفتن وزن محصولی که تولید شده است
- اندازه گرفتن و کنترل کردن سطح سیلوهای ذخیره سازی سیمان
ابزار دقیق در تابلو برق
یادتان باشد که برای اندازه گیری دقیق پارامترهایی مانند ولتاژ، جریان و توان در یک تابلو برق از ابزار دقیق بهره گرفته می‌شود. اما نمی‌شود سیستم‌های اندازه گیری، نمایش و کنترلی مورد استفاده در تابلو برق‌ها را از المان‌های ابزار دقیق جدا نمود.
کلام آخر
ما در این مقاله درباره ابزار دقیق و کاربردهای آن در صنعت اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دادیم. ابزار دقیق در بسیاری از صنایع تعاریف متنوعی دارند. اما منظور ما از ابزار دقیق در صنعت نفت، پتروشیمی، صنایع غذایی، شیمیایی، سرامیک و آجر و صنایع پرکاربرد در کشورمان است. به بیان دیگر علم و یا تخصصی که از زیر مجموعه‌های علم کنترل و برق است. همچنین به توجه و اندازه‌گرفتن پارامترهایی مانند دما، فشار، فلو، سطح سیالات، مقادیر PH و غلظت گازها می‌پردازد. امیدواریم از مطالبی که ذکر کردیم برای استفاده از ابزار دقیق مورد نظر خود بهره ببرید.
منبع:
https://www.tahlilbazaar.com/news/182694/معرفی-چند-ابزار-دقیق