چرا شکستگی لگن نیاز به درمان اورژانسی دارد؟
علائم و نشانههای شکستگی استخوان لگن شامل چه مواردی است؟
علائم و نشانههای شکستگی استخوان لگن
شکستگی استخوان لگن همیشه با احساس درد همراه است. احساس درد در ران یا شکم یک پدیده طبیعی است و با تکان دادن ران یا تلاش برای راه رفتن بدتر میشود. اگرچه در این شرایط نیز فرد همچنان توانایی راه رفتن را دارد برخی از بیماران متخصص لگن در اصفهان متوجه میشوند که اگر تلاش کنند یک ران یا زانوی خود را خم کنند از میزان درد آنها کاسته خواهد شد.
سایر علائم و نشانههای شکستگی ران با توجه به شدت شکستگی آن متغیر است. این علائم میتوانند به شرح زیر باشند:
- احساس درد و حساسیت در ناحیه شکم، ران، قسمت پایین کمر، باسن یا لگن
- تورم و کبودی روی استخوانهای لگن
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در ناحیه تناسلی و قسمت فوقانی ران
- احساس درد در هنگام نشستن و دفع مدفوع
همچنین ممکن است بیمار علائم و نشانههای خونریزی را نیز داشته باشد و خونریزی در چندین نقطه پوست خود را نشان دهد و برخی از آنها به طور واضح قابل مشاهده باشند. خونریزی میتواند به صورت زیر خود را نشان دهد:
- کبودی روی استخوانهای لگن
- کبودی یا یک توده برجسته در ناحیه پرینه یا شکم
- کبودی در قسمت کمر
- خونریزی از واژن زنان و کبودی در ناحیه کیسه بیضه آقایان
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
علائم و نشانههای شکستگی استخوان و دررفتگی آن چیست؟
در اکثر موارد علائم و نشانههای شکستگی استخوان که با دررفتگی همراه است باعث بروز درد شدید و شوک خواهد شد. ممکن است درد در ناحیه لگن و شکم، کمر، ران یا ساق پا احساس شود. استخوانهای لگن بزرگ هستند و تعداد زیادی عروق خونی در این ناحیه وجود دارد به همین دلیل هنگامی که دچار شکستگی میشوند با خونریزی سنگین همراه خواهند شد که به سادگی بند نمیآید.
اگرچه ممکن است خونریزی با چشم دیده نشود زیرا درون حفره شکم رخ داده است از دست دادن حجم زیادی از خون باعث افت ناگهانی فشار خون خواهد شد. در پی خونریزی شدید بیمار رنگ پریده میشود و حال او بد میشود و حتی ممکن است که هوشیاری خود را از دست بدهد. گاهی اوقات بیمار میتواند کمی راه برود و فوراً پس از شکستگی و دررفتگی استخوان لگن تلاش کند قدم بر دارد که علت این امر این است که شوک اولیه باعث میشود بیمار هیچ گونه دردی را احساس نکند.
چگونه شکستگی استخوان لگن تشخیص داده میشود؟
در مواردی که شدت ضربه به لگن بسیار زیاد باشد از قبیل تصادفات خودرویی و در صورتی که پزشک احتمال بدهد استخوان لگن دچار شکستگی شده است درخواست انجام عکس برداری از استخوان لگن را خواهد داد تا بتواند فوراً وضعیت استخوانهای این ناحیه را ارزیابی نماید. همچنین پزشک زمانی به شکستگی استخوان لگن مشکوک میشود که ضربه خفیف لگن فرد خورده باشد اما استخوان لگن او نسبت به لمس حساس باشد و فرد برای راه رفتن دچار مشکل شده باشد یا آنکه حس اندام تحتانی بدن خود را از دست داده باشد. از روشهای زیر برای تشخیص شکستگی استخوان لگن استفاده میشود:
- عکس برداری توسط اشعه ایکس میتواند وجود آسیب دیدگی استخوان لگن را نشان دهد اما این نوع عکس برداری جزئیات مربوط به آسیب دیدگیهای داخل حفره لگن را نشان نخواهد داد. عکس برداری توسط اشعه ایکس تصاویری را از استخوانها نشان میدهد و معمولاً این تصاویر از زاویههای متفاوتی تهیه میشوند تا پزشک بتواند در رفتگی استخوانها را نیز بررسی نماید.
- سی تی اسکن روشی است که تصاویر سه بعدی از لگن را به کمک اشعه ایکس و یک کامپیوتر تهیه میکند. این نوع عکس برداری در موارد حاد درخواست میشود تا پزشک بتواند تصویر بهتری را از شکستگی استخوان لگن در اختیار داشته باشد و آسیب دیدگیهای این ناحیه را ارزیابی نماید.
- اسکن ام آر آی یک جایگزین برای سی تی اسکن است و میتواند تصاویری با وضوح بالا را ارائه دهد. همیشه انجام این نوع عکس برداری ضروری نخواهد بود مگر در مواردی که شکستگی استخوان لگن بسیار شدید باشد و پزشک بخواهد توسط اسکن ام آر آی به طور دقیق به ارزیابی حفره لگن بپردازد.
- اسکن رادیو ایزوتوپ استخوان نیز گاهی اوقات برای بررسی شکستگی استخوان لگن ناشی از ضربه شدید درخواست میشود، به ویژه در بیمارانی که به دلایلی از قبیل کاشت پیس میکر قادر به انجام اسکن ام آر آی نیستند.
سایر ارزیابیها از قبیل درخواست آزمایش خون برای بررسی میزان خون از دست رفته، بررسی عملکرد کبد و کلیه و انجام آزمایش ادرار برای بررسی آسیب دیدگی مثانه نیز در صورت بروز شکستگی استخوان لگن درخواست میگردد.
چگونه شکستگی استخوان لگن و دررفتگی آن درمان میشود؟
اگر شما دچار شکستگی استخوان لگن و دررفتگی آن شده باشید فرایند درمان به محل بروز شکستگی و سایر آسیب دیدگیهای احتمالی در حفره لگن ارتباط خواهد داشت. هدف اصلی از درمان شکستگی و دررفتگی استخوان لگن در مرحله اول، ثابت کردن لگن و جلوگیری از خونریزی بیشتر است سپس امکان ترمیم استخوانها فراهم خواهد شد.
کمکهای اولیه در شکستگی استخوان لگن
تا زمانی که اورژانس خودش را به بیمار مشکوک به شکستگی استخوان لگن میرساند باید بیمار را به کمک پتو و پلیور پوشاند و از تکان دادن او توسط افراد عادی و آموزش ندیده جلوگیری کرد به ویژه اگر بیمار درد شدید داشته باشد. اگر فردی دچار تصادف شدید خودروی شده باشد و شما در آن اطراف هستید و متوجه راه رفتن او شده اید از او بخواهید از حرکت کردن خودداری کند. از او بپرسید که آیا درد دارد و آیا درد را در قفسه سینه لگن و شکم خود احساس میکند یا نه.
در صورتیکه در هر قسمتی و در نزدیکی لگن بود به احتمال زیاد دچار شکستگی شدید لگن شده است و شما باید فرض را بر این بگذارید که آسیب دیدگی او شدید است و او را به صورت ساکن روی زمین بخوابانید و تا رسیدن اورژانس را گرم نگه دارید. کاملاً مشخص است که گاهی اوقات بیماری که دچار شکستگی شدید استخوان لگن شده است فورا پس از تصادف بلند میشود و شروع به راه رفتن میکند زیرا شوک حاصل از تصادف اجازه نمیدهد او در ساعات اولیه درد زیادی را احساس کند.
درمان خونریزی لگن
برای جلوگیری از خونریزی شدید در ناحیه لگن در ابتدا باید از حرکت کردن لگن جلوگیری گردد. برای انجام این کار پزشک از وسایل مخصوص برای ثابت نگه داشتن لگن استفاده خواهد کرد.
ثابت نگه داشتن لگن از بیرون
در این روش پزشک پیچ فلزی مخصوص و بلندی را از کنار وارد استخوان میکند و سپس از یک ابزار خارجی بزرگ استفاده مینماید. این اقدامات در اتاق عمل و تحت بیهوشی انجام میشود و به این ترتیب با کنار هم قرار دادن استخوانها از بروز خونریزی بیشتر جلوگیری خواهد کرد. پیچ و مهره فلزی از طریق برشهای کوچکی که در پوست و عضله ایجاد میشود وارد استخوان میگردد و از سمت دیگر پوست روی استخوان لگن بیرون میآید و به میله فیبر کربن متصل خواهد شد. ثابت کننده خارجی به عنوان یک ابزار محکم برای نگه داشتن استخوانها در جای مناسب خود عمل میکند.
تراکشن
در تراکشن از یک سیستم کشنده استفاده میشود که به کمک پین و تعدادی وزنه به برگشتن استخوان لگن به جای اصلی خود کمک میکند و استخوان مطابقت خود با سایر اجزا را به دست خواهد آورد. تراکشن استخوانی گاهی اوقات به عنوان یک روش درمانی موقت مورد استفاده قرار میگیرد و اغلب باعث تسکین مقداری از درد بیمار میشود. گاهی اوقات شکستگی استخوان لگن به کمک تراکشن اسکلتی درمان میشود اما معمولا این روش چندان رایج نیست.
ثابت نگه داشتن لگن از داخل
تعداد کمی از بیماران به ثابت نگه داشتن لگن از داخل نیاز دارند تا استخوانهای آنها در جای خود قرار بگیرد. این روش، جراحی باز نام دارد که تحت بیهوشی انجام میگردد. پزشک اجزای استخوان را به جای اصلی خود بر میگرداند و سپس به کمک پیچ و قطعات فلزی آنها را به صورت دائمی ثابت میکند. ثابت کردن استخوان لگن هم برای کنترل درد و هم برای کسب نتایج دائمی از درمان اهمیت بسیار زیادی دارد. این روش در مواردی که بیمار چندین شکستگی مختلف دارد ضروری است.
کنترل درد
پزشک برای کنترل درد به تجویز قرص مسکن میپردازد و در رفتگی استخوان لگن را ثابت خواهد کرد. ممکن است شما در ابتدا به قرص مسکن قوی و بی حسی موضعی نیاز داشته باشید که پزشک تصمیم بگیرد از بی حسی اپیدورال برای کنترل درد استفاده کند.
لخته شدن خون
معمولا پزشک برای کاهش ریسک لخته شدن خون به تجویز داروهای رقیق کننده خون میپردازد تا از لخته شدن آن در عروق لگن و پاها جلوگیری شود زیرا شکستگی استخوان لگن میتواند ریسک لخته شدگی خون را افزایش دهد.
استراحت کردن
معمولا اولین مرحله در درمان شکستگی لگن کنترل درد و استراحت در منزل است و سپس پزشک از شما میخواهند هرچه زودتر شروع به راه رفتن نمایید زیرا برای بهبود سریع شما و کاهش ریسک لخته شدن خون ضروری است. با این حال ممکن است شما تا سه ماه به استفاده از عصا و واکر نیاز داشته باشید ولی ممکن است استفاده از این وسایل تا زمان بهبود کامل استخوان ضروری باشد. اگر روی هر دو پای شما آسیب دیدگی به وجود آمده باشد ممکن است به مدت طولانی به استفاده از ویلچر نیاز داشته باشید تا از فشار وارد شدن به پاهای شما جلوگیری گردد.
فیزیوتراپی
پس از این مراحل پزشک انجام جلسات فیزیوتراپی را برای شما تجویز خواهد کرد تا عضلات شما قوی شوند و مفاصل شما بتوانند در دورانی که شما قادر به تحمل وزن خود نیستید به حرکت در بیایند. هنگامی که شما قادر هستید وزن بدن خود را تحمل کنید همچنان به جلسات مختلف فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت تا عضلات شما تقویت شود و بتوانید تعادل خود را دوباره به دست بیاورید. ممکن است این فرایند هنگامی که برای اولین بار پس از شکستگی لگن شروع به راه رفتن میکنید بسیار دشوار باشد.
ساختار استخوان لگن
در بخش انتهایی بالا تنه انسان به صورت حلقه ای استخوانی بین ستون فقرات و پاها قرار دارد. این حلقه استخوانی شامل سه بخش است:
استخوان خاجی (ساکروم)
استخوان های مفصل ران
استخوان مفصل ران
استخوان مفصل ران خود از بخش استخوانی به نام های ایسکیوم، ایلئوم و پوبیس تشکیل شده است. این سه استخوان با اتصال به یکدیگر استابولوم را تشکیل می دهند و رباط ها لگن را به استخوان خارجی وصل می کنند. و به همین دلیل با ایجاد آسیب و شکستگی در هر قسمتی از این حلقه استخوانی می تواند حاکی از آسیب به رباط ها نیز باشد.
چرا شکستگی لگن نیاز به درمان اورژانسی دارد؟
ناحیه لگن بدن انسان شامل رگ های خونی فراوانی می شود. ایجاد هر گونه شکستگی در ناحیه لگن می تواند به این رگ های خونی آسیب زده و موجب خونریزی شدید شود. در بعضی از موارد که خونریزی اتفاق می افتد نیاز به درمان اورژانسی است.
درمان شکستگی لگن با توجه به میزان آسیب و وسعت و شدت شکستگی در نظر گرفته می شود. سن و شرایط و حتی جنسیت بیمار می تواند در روند بهبود شکستگی لگن بسیار مهم باشد. افراد در سنین بالاتر بیشتر در معرض شکستگی استخوان هستند همین طور زنان یائسه و افراد مبتلا به پوکی استخوان احتمال شکستگی بر اثر ضربات وارده به استخوان را دادا هستند. با توجه به میزان آسیب دیدگی استخوان پزشک از اقدامات و مراقبت های اولیه برای آسیب دیدگی جزیی و از جراحی و بازسازی لگن برای شکستگی های وخیم استفاده می کند تا شکستگی درمان شده و توانایی حرکت و راه رفتن به بیمار باز گردانده شود.
دلایل اصلی شکستن استخوان لگن چیست؟
شکستگی استخوان با ضربه یا فشار وارد شده بر آن ایجاد می شود. این که استخوان افراد در برابر چه میزان از ضربه دچار شکستگی می شود به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله این موارد ضعف استخوانی است که مقاومت بافت استخوانی به شدت در برابر فشار های وارده کاهش می یابد و در موارد حاد آن، با فشار ناشی از فعالیت های طبیعی روزمره دچار شکستگی می شود.
هر عاملی که باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود می تواند احتمال شکستگی را افزایش دهد اختلالاتی هم چون کم بودن جذب کلسیم، اختلالات هورمونی غده تیروئید یا رژیم های غذایی که از لحاظ منبع کلسیم فقیر هستند، از جمله عوامل رایج است.
علائم و نشانه های اولیه شکستگی استخوان لگن
از اولین علائم شکستگی لگن درد شدیدی است که در ناحیه لگن و کشاله های ران احساس می شود و بیمارد قادر به بلند شدن یا حرکاتی همچون راه رفتن نیست و سمتی از لگن که آسیب دیده است متورم و کبود می شود و فرد نمی تواند فشاری به پای خود بیاورد یا آن را حرکت دهد. در مواقعی پا در قسمتی از لگن که دچار شکستگی شده به نسبت پای دیگر کوتاه تر می شود.
پزشک چگونه متوجه شکستگی لگن می شود؟
برای تشخیص شکستگی لگن از راه های مختلفی استفاده می شود. پس از مراجعه بیمار به متخصص ارتوپد اولین اقدام معاینه فیزیکی است. پزشک به بررسی دقیق پا، لگن و ران می پردازد تا دریابد آیا بیمار قادر به حرکت است یا خیر؟ و صحت مسیر های عصبی پا را بررسی می کند.
تصویربرداری با اشعه ایکس
با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلف استخوان تصویربرداری می کنند و تراکم ساختاری استخوان و محل دقیق شکستگی آن در قالب تصاویری در اختیار متخصص ارتوپد قرار می گیرد.
در مواردی پزشک درخواست سی تی اسکن می دهد که بتواند با تصاویر دقیق تر الگوی شکستگی و شدت آن را دریابد. در مواردی هم که از تصویر برداری های فوق اطلاعات لازم کسب نشود از بیمار MRI گرفته می شود.
راه های پیشگیری از شکستگی استخوان لگن
بهتر است برای جلوگیری از اکثر بیماری ها روش زندگی سالم را انتخاب کنید برای مثال ورزش کردن مرتب به تقویت عضلات و استخوان ها کمک زیادی می کند و همین طور رژیم غذایی که کلسیم و ویتامین Dلازم برای بدن را فراهم کند می تواند به میزان زیادی از ابتلای به پوکی و شکستگی استخوان ها کمک کند.