چه ارتباطی بین آلزایمر و عفونت لثه وجود دارد؟
نتایج مطالعه‌ای در رابطه با آلزایمر نشان می‌دهد که برخی از پاتوژن‌های مرتبط با بیماری‌های لثه ارتباط مستقیمی با پاتوژن‌های آلزایمر دارند.
به گزارش آنا، آلزایمر، دمانس یا آنچه به عنوان زوال عقل می‌شناسیم، امروزه جمعیت بسیار زیادی از افراد مسن را در سطح جهان درگیر خود کرده است به گونه‌ای که بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۲۱ حدود ۵۵ میلیون نفر به زوال مبتلا بودند که شایعترین گونه آن آلزایمر بود.
گسترش این بیماری به گونه‌ای که همین سازمان تخمین زده است تا سال ۲۰۳۰ تعداد مبتلایان به ۷۸ میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۱۳۹ میلیون نفر برسند. علت‌های مختلفی عموما برای آلزایمر عنوان می‌شود که مهمترین آنها عوامل ژنتیکی مانند وجود ژن APOE ε۴ ساختار ژنتیکی افراد، تجمع تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی مانند آمیلوئید-بتا و تاو در مغز و آسیب به سلول‌های مغزی، برخی عفونت‌های ویروسی و باکتریال و همچنین عوامل محیطی و سبک زندگی نادرست هستند.
عفونت‌های دهانی و آلزایمر
علی رغم این عوامل، ساینس آلرت نیز با انتشار یک مقاله از وجود شواهدی در رابطه با تأثیر برخی از عفونت‌های دهانی بر ابتلا به این بیماری خبر داد. بر اساس این گزارش پیش از این و در سال ۲۰۱۹ مطالعه‌ای از سوی از محققان دانشگاه لوئیزویل آمریکا منتشر شد که از یک عامل باکتریایی ناشی از بیماری لثه در بروز آلزایمر خبر داده بود. یان پوتمپا، میکروبیولوژیست این دانشگاه در مطالعه خود پاتوژن Porphyromonas gingivalis مسئول پریودنیت که به عنوان بیماری لثه شناخته می‌شود را در دهان بیمار مبتلا به آلزایمر فوت شده کشف کردند.
در مطالعه‌ای که ساینس آلرت منتشر کرده است تیم تحقیقاتی یک استارتارپ دارویی به نام Cortexyme از طریق آزمایش‌های جداگانه بر روی تعدادی موش مشاهده کرد که عفونت دهانی مرتبط با Porphyromonas gingivalis منجر به استیلای باکتری‌ها بر روی بافت‌های مغزی شده است همچنین تولید پروتئین‌های آمیلوئید بتا که معمولا با بیماری آلزایمر مرتبط هستند افزایش پیدا کرد.
اگرچه استیون دامین محقق ارشد این مسأله که علت اصلی بیماری آلزایمر را کشف کرده است رد کرد، اما گفت که برای نخستین شواهد محکمی از ارتباط پاتوژن داخل سلولی P. gingivalis با پاتوژن آلزایمر مشاهده شد.
همچنین این تیم تحقیقاتی آنزیم‌های سمی جینگیپین‌ها را که توسط باکتری‌ها در بیماران مبتلا به آلزایمر ترشح می‌شود شناسایی کردند که این آنزیم نیز با دو نشانه بیماری یعنی پروتئین تاو و یک پروتئین دیگر به نام یوبیکوئیتین همبستگی داشت.
در این مطالعه همچنین سطح پایینی جینگیپین‌های سمی در مغز افرادی که فوت شده بودند، اما به آلزایمر مبتلا نبودند یافت شد، این نشان می‌دهد که آنها در صورت زندگی طولانی‌تر به این بیماری مبتلا شده‌اند.
عفونت دهانی عامل آلزایمر یا زوال عقل عامل بیماری لثه
اگرچه ارتباط P. gingivalis با پاتوژن آلزایمر در این مطالعه مشاهده شد، اما به گفته محققانی که در این مطالعه حضور داشتند این پرسش همچنان وجود داشت که آیا بیماری لثه باعث آلزایمر می‌شود یا اینکه زوال عقل منجر به مراقبت ضعیف از دهان می‌شود؟
شناسایی آنتی‌ژن‌های جینگیپین در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر (AD) و همچنین در افرادی با داشتن پاتوژن آلزایمر، اما بدون تشخیص زوال عقل در آنها، نشان می‌دهد که عفونت مغزی ناشی از P. gingivalis نتیجه مراقبت دندانی ضعیف پس از شروع زوال عقل یا پیامد بیماری در مراحل پیشرفته آن نیست، بلکه این خود یک رویداد اولیه است که می‌تواند پاتولوژی مشاهده شده در افراد میانسال را قبل از کاهش عملکرد شناختی توضیح دهد.